Jak uprawiać ananas jadalny i inne bromelie

Ananas jadalny to roślina należąca do licznej rodziny bromeliowatych, a jego ojczyzną są tropikalne rejony Ameryki Północnej oraz Południowej. Jak większość bromeliowatych, tworzy rozetę długich, sztywnych, wąskich i kłujących liści, lekko przewieszających się na zewnątrz.

Odmiany jadalne mają liście zielone, odmiany ozdobne posiadają dodatkowo żółte, podłużne pasy. Z wnętrza rozety wyrasta sztywny pęd kwiatostanowy, który z czasem przekształca się w owoc z pióropuszem liści na szczycie.  Owoce ananasów możemy bez kłopotu kupić niemal w każdym markecie, że możemy je również wyhodować samodzielnie we własnym mieszkaniu. Wprawdzie nie jest to łatwe i może udać się jedynie wtedy, gdy zapewnimy roślinie warunki jak najbardziej zbliżone do naturalnych, ale zawsze warto spróbować.

Najłatwiej uzyskać sadzonkę ananasa jadalnego odcinając z zakupionego owocu pióropusz liści. Ważne jednak, aby rozeta była zdrowa i zielona, a owoc w miarę dojrzały. Liście obcina się na granicy ze skórką, pozostawiając ok. 1 cm. margines owocu. Po odczekaniu kilku godzin i lekkim przesuszeniu miejsca cięcia, możemy już taką sadzonkę umieścić w doniczce z mieszanką żyznego i lekkiego podłoża, na bazie ziemi liściowej, torfu oraz piasku. W początkowej fazie ukorzeniania, roślinę osłaniamy przed słońcem, ale kiedy już zacznie rosnąć, wymaga stanowiska bardzo jasnego, a nawet słonecznego. Najlepszym miejscem do uprawy ananasa będzie parapet południowego okna.

Roślina pochodzi z tropików, dlatego przez cały rok wymaga dość wysokiej temperatury, najlepiej na poziomie 20-25ºC.  Ananas powinien być podlewany umiarkowanie, gdyż jest wrażliwy na zalewnie i nadmiar wody. Nie wymaga również zraszania, bowiem budowa liści utrudnia nadmierne parowanie wody z tkanek rośliny. Jeśli warunki będą mu odpowiadały, po 2-3 latach zakwitnie i wyda owoce. Nie liczmy wprawdzie na obfite zbiory, ale ananas z własnej hodowli to naprawdę spora satysfakcja. Niestety, jeśli roślina wyda już owoc, będziemy musieli się z nią pożegnać, gdyż w niedługim czasie główna rozeta zacznie zamierać. Zanim to jednak nastąpi, dorosły egzemplarz wyda młode rozetki, które będziemy mogli ukorzenić i ponownie uprawiać.

Poza ananasem jadalnym, w rodzinie bromeliowatych znajdują się także gatunki, które możemy z powodzeniem uprawiać, jako doniczkowe rośliny ozdobne. Zwykle ich budowa oraz warunki uprawowe są podobne, jak u ananasa, ale walory ozdobne bywają bardzo różne, w zależności od gatunku oraz odmiany.

Jedną z najpopularniejszych roślin bromeliowatych spotykanych w mieszkaniach, jest z pewnością Echmea (Aechmea). Posiada zielone, dość szerokie, rynienkowato wygięte liście, dodatkowo ozdobione jasnymi, poprzecznymi pasami. Kształt liści ułatwia gromadzenie wody na dnie rozety, gdyż stąd właśnie roślina ją pobiera. Podlewając echmeę, musimy więc uwzględnić te wymagania i wlewać wodę nie tylko do doniczki, ale również do środka rozety liściowej. Kiedy roślina zakwita, główną jej ozdobą staje się pęd kwiatowy, z małymi, niebieskimi kwiatami otoczonymi dużą ilością większych, różowych przykwiatków. Jednak tak jak ananas, zakwita tylko raz, po czym zamiera, wydając przedtem młode odrosty.

Równie popularną rośliną z tej rodziny jest także guzmania (Guzmania). Ona także tworzy rozetę liści, jednak są one węższe i delikatniejsze, niż u poprzednich gatunków. Na ogół posiadają kolor zielony lub brązowobordowy oraz gładkie brzegi. Czasem zdarzają się jednak odmiany, o liściach żółto lub biało podłużnie paskowanych. Zniosą nieco mniej słoneczne miejsce niż ananasy i lubią zraszanie liści. Ich największa ozdobą jest pęd kwiatowy. W zależności od odmiany guzmanie posiadają żółte lub białe drobne kwiaty, otoczone dużymi, barwnymi przykwiatkami w intensywnych kolorach czerwonych, różowych lub żółtych. I również w tym przypadku po przekwitnięciu następuje zamarcie rozety głównej.

Kolejną rośliną bromeliowatą spotykaną w naszych mieszkaniach jest skrytokwiat (Cryptanthus). Ma on jednak nieco inne walory ozdobne, niż poprzednicy. Jest najmniejszą z przedstawionych roślin, gdyż osiąga wielkość ok. 20-30 cm  wysokości i niewiele więcej szerokości. Również tworzy rozetę liściową, ale to właśnie ona jest jego podstawowym atutem. Liście w zależności od odmiany posiadają różnorodne ubarwienie, a nawet ciekawe wzory. Można więc spotkać rośliny o liściach zielonych, srebrzystych, różowych, żółtych lub ozdobionych podłużnymi bądź poprzecznymi pasami w kontrastowym kolorze. Brzegi liści są często pofalowane i kolczaste. Kwiaty wprawdzie się pojawiają, ale są niepozorne i jak u innych gatunków, powodują zamarcie głównej rozety. Przedtem jednak możemy pobrać do dalszej uprawy młode odrosty, które tworzą się wokół rośliny matecznej. Ten rodzaj roślin występuje w nieco bardziej wilgotnym i zacienionym środowisku, niż opisane bromelie, dlatego wymaga stanowiska półcienistego oraz regularnego zraszania liści.