Łopian – pożyteczne zioło. Jakie właściwości ma łopian i na co go stosować

Łopiany znane są z pewnością każdemu, kto lubi letnie spacery po polach, łąkach i lasach. W pamięci pozostają szczególnie okrągłe, najeżone owocostany łopianu, nazywane potocznie „dziadami” lub „rzepami”, gdyż łatwo przyczepiają się do butów, ubrań lub sierści zwierząt. W Polsce spotyka się głównie trzy gatunki łopianu: łopian większy, pajęczynowaty i mniejszy. Wszystkie są do siebie dość podobne i tworzą okazałe kępy, złożone z dużych, sercowatych, od spodu kutnerowato owłosionych liści.

Po roku od wysiewu wydają mocną, wysoką, sztywną wzniesioną i rozgałęzioną łodygę (do 2 m wys.), na szczycie której w lipcu tworzą liczne, niewielkie, koszyczkowate kwiaty w liliowo-różowym kolorze. Na polach i łąkach łopiany traktowane są jak uciążliwe chwasty. Ze względu na swój nieporządny wygląd i duże rozmiary nie są też uprawiane w ogrodach. Mimo to warto spojrzeć na nie łaskawszym okiem, gdyż mogą okazać się zaskakująco wartościowe.

Surowcem leczniczym łopianu jest korzeń, pozyskiwany jesienią z młodych, jednorocznych, jeszcze nie kwitnących egzemplarzy, głównie łopianu większego. W jego skład wchodzi między innymi inulina, olejki eteryczne, związki żywicowe i proteinowe, kwasy organiczne, śluzy, garbniki oraz sole mineralne (głównie fosfor i siarka), wykazujące działanie przeciwzapalne, przeciwgrzybiczne, bakteriobójcze, żółciopędne, kojące, przeciwreumatyczne i napotne.

Preparaty z korzenia łopianu pomagają regulować przemianę materii, ułatwiają trawienie (polecane przy nieżytach żołądka), oczyszczają organizm z toksyn, działają moczopędnie (stosowane przy niektórych chorobach nerek i układu moczowego), a nawet wspomagają leczenie niektórych chorób skóry takich jak egzemy, trądziki czy łojotok.

Wyciągi, odwary i soki z korzenia łopianu mają też zastosowanie zewnętrzne. Ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne, przeciwgrzybiczne i bakteriobójcze, wykorzystywane są do leczenia łupieżu i chorób skóry (np. egzemy, łuszczycy, liszaju, trądziku, łojotokowego zapalenia skóry czy wrzodów) oraz przygotowywania okładów na trudno gojące się rany. Pomagają także ograniczyć wypadanie włosów i stymulują ich wzrost.

Dowiedz się: Łopian oczyszcza nie tylko skórę, ale cały organizm. Jak wykorzystać jego właściwości?

Ekstrakty lub wyciągi z rośliny wchodzą też w skład gotowych preparatów leczniczych, suplementów diety oraz mieszanek ziołowych, wykorzystywanych w leczeniu cukrzycy, stanów zapalnych dróg moczowych oraz niektórych chorób skóry, a także wykazujących działanie oczyszczające organizm z toksyn i wzmacniające układ odpornościowy (np. Bratek z łopianem – Herbapol, przeciwłupieżowy płyn Seboren, Betasol, Denoxinal, Echinacea complexe).

Znajdziemy je również w licznych kosmetykach, przeznaczonych głównie do pielęgnacji włosów oraz twarzy (szczególnie cery trądzikowej) np. toników, pianek i płynów do mycia twarzy, szamponów, wcierek, balsamów, serum i odżywek do włosów, preparatów zapobiegających wypadaniu włosów, kremów matujących i pielęgnujących do twarzy, żeli pod prysznic oraz mydeł pielęgnacyjnych.

Bardzo wartościowy jest także olej, a właściwie ekstrakt olejowy z korzenia łopianu. Stosowany na skórę głowy, a także do pielęgnacji brwi, wzmacnia i odżywia cebulki włosowe, stymuluje wzrost włosów, wzmacnia i regeneruje zniszczone, osłabione i cienkie włosy oraz pomaga odbudować rzadkie brwi. Idealnie nade się też do pielęgnacji skóry, gdyż opóźnia procesy starzenia i powstawanie zmarszczek. Wykorzystywany do pielęgnacji paznokci, wzmacnia je i ogranicza ich łamliwość.

Zanim jednak zdecydujemy się na skorzystanie z cudownych właściwości łopianu, powinniśmy sprawdzić, czy nie jesteśmy uczuleni na roślinę lub pozyskane z niej preparaty (po zastosowaniu na skórę u osób wrażliwych, może wystąpić reakcja alergiczna lub wysypka).

Jeszcze więcej ostrożności wskazane jest przy doustnym stosowaniu preparatów z łopianu. Wprawdzie po jego zażyciu nie występują zwykle żadne skutki uboczne, ale ponieważ roślina nie jest jeszcze dostatecznie dobrze przebadana, kobiety w ciąży lub karmiące, osoby przewlekle chore lub przyjmujące na stałe leki oraz alergicy, przed jej zastosowaniem powinni skontaktować się z lekarzem.

Sprawdź też: Na co pomaga ziele dziurawca i kiedy je zbierać