Nawozy naturalne - rodzaje i zastosowanie

Mają wprawdzie zbilansowany skład i są łatwo przyswajalne dla roślin, ale równie łatwo jest je przedawkować i spowodować nieodwracalne zmiany w strukturze glebowej. Dlatego też powinny stanowić jedynie uzupełnienie dla podstawowego nawożenia organicznego.

Przygotowanie nawozu naturalnego wymaga wprawdzie sporo pracy i wysiłku, ale daje całe mnóstwo wymiernych korzyści. Nawozy organiczne są przyjazne dla środowiska, poprawiają strukturę gruzełkowatą gleby, wzbogacają podłoże
w próchnicę, a zawarte w nich składniki pokarmowe uwalniają się stopniowo i nie powodują kumulowania toksycznych związków w jadalnych częściach roślin (owocach i warzywach).

Wprawdzie nie mają one ściśle określonych proporcji poszczególnych związków chemicznych, ale są bogate w substancje organiczne i wiele ważnych mikroelementów, których próżno szukać
w składzie nawozów sztucznych. Mimo to niekiedy mogą być przyczyną przenawożenia, gdyż nieprzekompostowane bywają zbyt mocne i mogą spowodować uszkodzenia roślin. Dotyczy to przede wszystkim nawozów powstałych z odpadów odzwierzęcych jak obornik czy kurzeniec oraz gnojówek roślinnych.

Mimo wielu zalet, nawożenie organiczne wiąże się ze sporym nakładem pracy, dlatego stosuje się je przede wszystkim pod uprawę roślin przeznaczonych do spożycia. Plony z tak dokarmianych roślin są zdecydowanie zdrowsze i wartościowsze od tych, produkowanych na nawozach sztucznych. Takie nawożenie stosuje się również pod rośliny ozdobne, które są wrażliwe na przenawożenie, a jednocześnie mają spore wymagania pokarmowe (np. piwonie, storczyki ogrodowe).

Do najczęściej stosowanych nawozów organicznych zaliczają się:

KOMPOST – powstaje z rozmaitych resztek organicznych, gromadzonych zarówno w ogrodzie jak  i gospodarstwie domowym. Umieszcza się je warstwami w specjalnie przygotowanym do tego celu kompostowniku i przesypuje ziemią. Dwa razy do roku kompost należy przemieszać i raz na jakiś czas podlać wodą lub gnojówką. Jest to jeden z najlepszych nawozów organicznych i posiada właściwie same zalety, pod warunkiem, że nie zawiera substancji toksycznych w postaci odpadów chemicznych (np. resztek po środkach czystości), skażonych resztek roślinnych (np. chorobami grzybowymi), a także surowego mięsa oraz kości. Kompost nie grozi zwykle przenawożeniem, o ile jest dobrze przerobiony (co najmniej 1 rok). Znakomicie poprawia strukturę gleby i wzbogaca ją w próchnicę. Nadaje się do dokarmiania niemal wszystkich roślin w uprawach ogrodniczych, jest też znakomitym materiałem do ściółkowania.

OBORNIK – bardzo wartościowy nawóz, pochodzący z odchodów zwierzęcych, pod warunkiem, że był właściwie fermentowany i kompostowany (minimalizowanie strat). Jest bogaty nie tylko w azot, fosfor i potas ale również mikroelementy takie jak wapń, magnez czy bor. Jego skład może się różnić, w zależności od rodzaju zwierząt, od których pochodzi, a także ich diety oraz ściółki stosowanej w gospodarstwie. Zwykle należy rozsypać go na powierzchni gruntu i od razu przekopać, aby uniknąć strat (np. azotu) przez zwietrzenie. Ten nawóz najlepiej stosować pod uprawę roślin o długim okresie wegetacji, bardzo wczesną wiosną lub późną jesienią (raz na 3-4 lata). Obecnie dostępny jest też w formie granulatu, który nie wydziela tak silnej i ostrej woni, co świeży obornik. Ten rodzaj nawozu stwarza już pewne zagrożenie przenawożeniem, dlatego należy go stosować z umiarem i rozważnie.

GNOJÓWKA ROŚLINNA – nawóz ten można samodzielnie przygotować, umieszczając odpowiednie rośliny w szklanym lub plastikowym pojemniku (np. beczka) i zalewając je wodą w proporcji 10 l. wody na 1kg. masy zielonej (np. mniszka, skrzypu, pokrzywy). Proces fermentacji trwa w zależności od pogody 2 – 3 tyg. Gnojówka jest gotowa, kiedy na jej powierzchni nie wytwarza się już piana. Najwartościowsza jest gnojówka z pokrzywy, zawierająca ogromne bogactwo makro i mikroelementów. Gotowym płynem po odpowiednim rozcieńczeniu (1. cz. gnojówki na ok. 10-20 l. wody) można podlewać rośliny.

POPIÓŁ – powstały ze spalania naturalnego drewna (nie malowanego) jest znakomitym nawozem wieloskładnikowym, bogatym w szereg makro i mikroelementów. Można go stosować pod większość roślin (ceniony do użyźniania upraw winorośli) z wyłączeniem tych, które lubią podłoże o odczynie kwaśnym, gdyż nawóz posiada odczyn alkaliczny (odkwasza glebę).

Dowiedz się: Jak stosować popiół z kominka jako nawóz

Poza wymienionymi nawozami organicznymi, podobne zastosowanie mają nawozy z roślin zielonych (np. łubinu), słoma, kora, torf (odkwaszony - pod większość roślin, kwaśny - pod rośliny kwasolubne), kurzeniec (wartościowy, ale silny nawóz, wymagający rozcieńczenia lub dobrego przekompostowania).

Tak szeroki wybór nawozów organicznych, pozwala każdemu miłośnikowi ogrodu i ekologii, wybrać coś najodpowiedniejszego dla siebie i swoich roślin.