Jesień w ogrodzie. Sprawdź, jak przygotować ziemię w warzywniku przed zimą

Wraz z końcem sezonu, stopniowo maleje ilość ogrodniczych obowiązków, a nas czeka zimowy odpoczynek. Zanim jednak sobie na niego pozwolimy, musimy wykonać jeszcze w ogrodzie ostatnie, przedzimowe prace. Jednym z ważniejszych zadań jakie nas w tym czasie czekają jest przygotowanie do zimy grządek w warzywniku.

Pracę należy rozpocząć od oczyszczenia rabat z resztek pożniwnych (fragmentów pędów, pozostałości korzeni, opadłych liści), które są głównym miejscem zimowania patogenów chorobotwórczych i szkodników. Jeśli zebrany z grządek materiał organiczny jest zdrowy, możemy od razu wrzucić go na kompost, w przeciwnym razie lepiej jest głęboko zakopać go w oddalonym od warzywnika miejscu, gdyż ich spalanie na wielu miejscach kraju jest zabronione (jedynie niektóre gminy dopuszczają w uzasadnionych przypadkach spalanie resztek pożniwnych).

Na kompost można wrzucać resztki pożniwne porażone drobną plamistością, mączniakiem, antraknozą czy septoriozą selera, gdyż patogeny wywołujące te choroby zwykle giną w warunkach panujących w pryzmie kompostowej (pryzmę dobrze jest wtedy dodatkowo opryskać 5% mocznikiem).

Są jednak takie choroby, na których kompostowanie nie robi wrażenia, a wywołujące je patogeny mogą przetrwać zarówno po ziemią jak i w kompoście nawet kilka lat. Dlatego jeśli prawo w naszej miejscowości dopuszcza taką możliwość, lepiej jest je spalić lub zutylizować je w inny, polecany przez gminę sposób, aby nie narazić naszych roślin na infekcje w następnym sezonie (do takich chorób należą np. monilioza, fytoftoroza, zaraza ogniowa, zamieranie pędów).

Kolejna sprawa to oczyszczanie grządek z chwastów, szczególnie tych trwałych. Jeśli ich ręczne usuwanie jest niewystarczające, można wykorzystać do tego celu widły, za pomocą których łatwiej wydobędziemy z ziemi korzenie i rozłogi tak uciążliwych chwastów jak np. perz.

Kiedy już oczyścimy warzywnik z chwastów i resztek pożniwnych, możemy przystąpić do jego nawożenia i przekopywania. Późna jesień to najlepszy czas na zastosowanie w ogrodzie nawozów organicznych, szczególnie w postaci nawozów zielonych (np. wyka siewna, facelia, bobik, peluszka), obornika lub kompostu.

Rośliny uprawiane na zielony nawóz, przekopujemy z glebą późną jesienią i pozostawiamy do wiosny, aby mogły się rozłożyć i wzbogacić ziemię w składniki pokarmowe oraz materię organiczną.

Jeśli zastosujemy dobrze rozłożony kompost, nie przekopujemy go z glebą, a jedynie mieszamy z jej wierzchnią warstwą grabiami.

Oba rodzaje nawozów naturalnych możemy stosować pod większość warzyw, ale obornik już nie do końca. Jest znacznie bardziej skoncentrowaną formą nawozu, co nie wszystkim roślinom odpowiada.

Warzywnik nawozi się obornikiem zwykle raz na 3-4 lata (dobrze rozłożonym i wolnym od patogenów chorobotwórczych), w kolejnych sezonach po jego zastosowaniu planując uprawę innych warzyw. I tak:

• w pierwszym roku po oborniku, powinniśmy uprawiać warzywa najbardziej żarłoczne jak np. warzywa kapustne (m.in. kapusty białe i czerwone, brokuły, kalafior, brokuł), seler, cebulę, czosnek, ogórki czy paprykę.
• w drugim roku zaplanować uprawę pietruszki, buraka ćwikłowego i sałaty,
• w trzecim i w czwartym - marchwi, fasoli, rzodkiewki czy bobu.

Po zastosowaniu obornika, trzeba jak najszybciej przekopać go z glebą, aby ograniczyć straty substancji odżywczych. Głębiej przekopujemy go na glebach lżejszych (na ok. 20 cm), natomiast płycej na ciężkich (ok. 10-15 cm).

Warto jednak pamiętać, że jeśli nawet przed zimą nie zastosujemy w warzywniku żadnego nawozu, glebę także warto głęboko przekopać, pozostawiając ją w tzw. „ostrej skibie” (bez wyrównywania powierzchni grabiami i rozbijania brył ziemi). Dotyczy to jednak wyłącznie gleb ciężkich i średnich, które dzięki zabiegowi i zimowemu przemrożeniu stają się bardziej przepuszczalne i przewiewne, a także poprawia się ich struktura gruzełkowata.

Głębokiego przekopywania nie stosuje się natomiast na glebach lekkich (wyjątkiem jest przekopanie zastosowanych jesienią nawozów), które i tak mają problem z utrzymaniem wilgoci i substancji odżywczych.