Można zaryzykować stwierdzenie, że istnieje pewien stały katalog narzędzi ogrodowych, które każdy ogrodnik powinien mieć – i to w pełnej gotowości. Siekiera, sekator czy piła powinny być przygotowane do pracy już przed sezonem, a po jego zakończeniu starannie zakonserwowane i przechowywane w bezpiecznym miejscu. Przyjrzyjmy się, w jaki sposób prawidłowo przygotować (a precyzyjnie: naostrzyć) wymienione wyżej narzędzia do pracy.
Choć temperatury nie są jeszcze zbyt wysokie, to nie da się ukryć, że wiosna zbliża się wielkimi krokami. Dla każdego ogrodnika to sygnał, że pora przymierzać się do prac w ogrodzie. W jaki sposób? Na przykład poprzez przygotowanie narzędzi, które przez kilka miesięcy odpoczywały spokojnie w garażowym zaciszu.
Luty i początek marca to dobry okres na naostrzenie siekiery, piły, sekatorów, a także noży kosiarki, aby były one w pełni funkcjonalne wtedy, kiedy okażą się naprawdę potrzebne. W tym artykule przedstawiamy sposoby ostrzenia poszczególnych noży i narzędzi, a także radzimy między innymi, jak usunąć rdzę z metalu.
Przygotowanie narzędzi na sezon
Każdy sezon powinien być poprzedzony kompleksowym przeglądem narzędzi, z których będziemy korzystać w najbliższych miesiącach. Nie tylko z tego powodu, aby przypomnieć sobie, co gdzie leży, ale przede wszystkim po to, aby doprowadzić je do jak najlepszego stanu. Jest to również okazja do uzupełnienia braków – jeśli zauważymy, że brakuje nam sekatora albo stary nie za bardzo nadaje się do użytku, warto odnotować to odpowiednio wcześniej i odwiedzić dobry sklep z narzędziami.
Piła – jak naostrzyć łańcuch?
Nasz poradnik ostrzenia narzędzi przed nowym sezonem rozpocznijmy od piły, a mianowicie od ostrzenia łańcucha. Należy pamiętać, że ostrzenie łańcucha do pił i pilarek powinno odbywać się regularnie. Tępy łańcuch bardzo obciąża pracę maszyny. Do ostrzenia łańcucha potrzeba kilku narzędzi:
- pilnika okrągłego z prowadnikiem,
- pilnika płaskiego,
- przymiaru do szlifowania ograniczników
- uchwytu do stabilizowania piły,
- względnie pilarki podczas ostrzenia.
Na początku upewnij się, że dobrałeś odpowiedniej średnicy pilnik do rodzaju łańcucha. Następnie z zaleceń producenta na opakowaniu piły powineś się dowiedzieć, pod jakim kątem zęby łańcucha powinny być ostrzone. Pilnik przy ostrzeniu prowadzi się w kierunku od siebie. Po zakończeniu trzeba jeszcze sprawdzić, czy naostrzone zęby łańcucha mają identyczną długość – wpływa to istotnie na komfort cięcia.
Bardzo dobrym rozwiązaniem, które pozwala na szybkie naostrzenie zębów tnących w piłach łańcuchowych, jest również ściernica trzpieniowa. Wśród jej zalet można wymienić dokładność ostrzenia, a także niewielką emisję pyłu podczas pracy. Ściernica gwarantuje niskie zużycie łańcucha. Dzięki temu będzie służył Ci przez dłuższy czas.
Jak naostrzyć sekator?
Jeśli zauważysz, że cięcia Twoim sekatorem są nierówne, poszarpane, a do zadowalającego efektu potrzebuje więcej nakładu siły, niż to bywało zaraz po jego zakupie, to znak, że trzeba go jak najszybciej naostrzyć. W pierwszej kolejności wyczyścić i zdezynfekuj ostrza, na przykład spirytusem. Następnie czas na właściwe ostrzenie, którego technika zależy od rodzaju sekatora.
W przypadku tradycyjnego sekatora nożycowego z ostrzem mijającym pamiętaj, że ostrzy się je po stronie wewnętrznej. Sekator kowadełkowy naostrz z obu stron. Niezależnie od rodzaju narzędzia najpierw należy je rozkręcić, aby ułatwić sobie pracę. Upewnij się, że żaden element nie zginie, a przede wszystkim – że będziesz go potem w stanie właściwie złożyć.
Do ostrzenia możesz użyć metalowego pilnika lub kamiennej osełki, którą przykłada się do ostrza sekatora pod odpowiednim kątem (około 45 stopni). Ruchy wykonuj w kierunku zewnętrznym od ostrza. Po naostrzeniu skręć sekator i naoliw go.
Prawidłowe ostrzenie siekiery
Siekiera, choć przez niektórych uważana za narzędzie nieco już prymitywne i dawno zepchnięte na drugi plan przez różnego rodzaju piły, wciąż przydaje się w wielu przypadkach. Siekiera sprawdzi się zarówno w ogrodzie, jak i w sadzie. Przytniesz nią gałęzie, przygotowujesz drewno do kominka. Warto zaznaczyć, że nie należy używać siekiery do wbijania gwoździ czy klinów, bo może to prowadzić do uszkodzenia ucha głowicy narzędzia, a tym samym sprawić, że stanie się ono bezużyteczne.
Jest kilka sposobów ostrzenia siekiery. W zależności od tego, jak bardzo jest zużyte ostrze, trzeba podejść do tematu inaczej. Na przykład duże nacięcia na ostrzu można szlifować tarczą szmerglową, jednak należy tutaj uważać, aby nadmiernie nie rozgrzać stali, bo może ona stracić twardość. Innym rozwiązaniem jest użycie płaskiego pilnika, którym polerujemy ostrze po obu stronach. Drobne uszkodzenia i niewielkie ślady użytkowania siekiery można usunąć za pomocą mokrego kamienia szlifierskiego.
Podczas szlifowania przesuwamy równomiernie ostrze aż do momentu naostrzenia narzędzia. Ponadto warto przeprowadzić jeszcze ostrzenie końcowe za pomocą osełki, stosując koliste ruchy. Na koniec można jeszcze ostrzyć siekierę na pasku, ale nie jest to obowiązkowe.
Jak naostrzyć noże kosiarki?
Schody zaczynają się w przypadku ostrzenia noży kosiarki. Praca konieczna, nikt nie chce bowiem oglądać nieestetycznie skoszonego trawnika w środku sezonu. Niestety, ostrzenie noży kosiarki bywa nieco bardziej skomplikowane niż ostrzenie sekatora czy siekiery. Dlatego często prace te powierza się profesjonalnym serwisom. Nie oznacza to, że fachowa pomoc jest konieczna. Możesz podjąć się zadania na własną rękę. W jaki sposób to zrobić?
Najpierw należy ustalić, czy noże wymagają ostrzenia. Można to robić profilaktycznie, jednak kiedy po koszeniu trawy zaobserwujemy porwane i poszarpane źdźbła, wtedy należy naostrzyć je już obowiązkowo.
Zacznij od odkręcenia noży tnących w kosiarce i wyczyszczenia ich z trawy oraz pozostałych zabrudzeń. Dodatkowo usuń ślady rdzy, na przykład za pomocą szczotki. Do ostrzenia użyj pilnika albo szlifierki, sprawdzając co jakiś czas jakość ostrza. Pamiętaj, że nóż do kosiarki należy ostrzyć tylko z jednej strony. Na koniec zamontuj element tnący w kosiarce.
Konserwacja narzędzi ogrodowych przed zimą
Niezwykle ważne jest, aby o narzędziach ogrodowych pamiętać nie tylko bezpośrednio sezonem, ale również po jego zakończeniu. Prawidłowa konserwacja ostrzy, przechowywanie narzędzi w suchym, odciętym od stałej wilgoci miejscu i bez narażenia na uszkodzenie mechaniczne – to warunki dobrej kondycji piły, siekiery, sekatora czy kosiarki po zimowej przerwie.
Pochylmy się krótko nad konserwacją siekier. Należy je przechowywać w suchym (choć nie zbyt suchym, tak aby trzonek głowicy nie uległ wysuszeniu) miejscu, pozbawionym wilgoci. Kiedy zostawiamy ją na zimę w garażu, warto pamiętać, aby posmarować ją odrobiną tłuszczu czy oleju, aby w ten sposób ochronić ją przed rdzą.
Podobnie w przypadku pozostałych metalowych narzędzi – trzeba dbać o ich przechowywanie, inaczej mogą pokryć się rdzą. Co jednak robić, kiedy to już się stanie? Jest wiele sposobów na usuwanie rdzy z metalu – rzućmy okiem na niektóre z nich.
Jak usunąć rdzę z metalu?
W największym skrócie można podzielić sposoby usuwania rdzy z metalowych narzędzi na trzy kategorie:
- mechaniczne,
- domowe
- z użyciem środków chemicznych.
Mechaniczne usuwanie rdzy odbywa się głównie wtedy, kiedy nalot na narzędziu jest niewielki – wówczas można zeskrobać go z powierzchni za pomocą papieru ściernego czy drucianej szczotki. Jeśli jednak materiały te nie do końca poradzą sobie z nalotem, można ostrożnie użyć szlifierki wyposażonej zawczasu w specjalny sprzęt do szlifowania metalu (w przeciwnym razie jest duże ryzyko, że przypadkowo uszkodzimy dane narzędzie).
Drugą kategorią są domowe sposoby usuwania rdzy. Jest ich przynajmniej kilka. Po pierwsze, używa się do tego celu sody oczyszczonej: zmieszana z wodą tworzy substancję, którą pozostawia się na kilka godzin na metalu pokrytym rdzą. Do odrdzewiania narzędzi używa się również octu, a także mieszanki soku z cytryny i soli.
W końcu można sięgnąć po odrdzewiające preparaty chemiczne – one nie powinny zawieść, jako że z reguły ich działanie jest bardzo silne.
Pozostałe narzędzia ogrodnicze
Pamiętać należy również o pozostałych narzędziach ogrodniczych, które można (a przed sezonem nawet trzeba!) naostrzyć za pomocą: pilnika, ostrzałki, osełki czy szlifierki kątowej. Nie można zapomnieć nawet o tych podstawowych, takich jak na przykład nóż, który ostrzy się za pomocą ostrzałki, przeciągając ostrze pod odpowiednim kątem po kamieniu w kierunku od siebie. Podobnie ostrzy się motykę – jedno z podstawowych narzędzi ogrodniczych. Proces ostrzenia szpadla przebiega od strony kierowanej do pracującego, a nożyc do żywopłotu podobnie jak sekatora: należy więc najpierw rozebrać narzędzie, a następnie ostrzyć zewnętrzne krawędzie.
Z tak przygotowanym ekwipunkiem można śmiało oczekiwać nadejścia sezonu ogrodniczego. Naostrzenie i przygotowanie narzędzi, a także uzupełnienie braków w domowym asortymencie pozwoli uniknąć niespodzianek w trakcie prac. Niekiedy po prostu od razu potrzebujemy sekatora czy siekiery, a nie ma ich pod ręką albo ich ostrze pozostawia wiele do życzenia. Wówczas praca opóźnia się lub – co gorsza – jest niedokładnie wykonana. A na to żaden ogrodnik nie może sobie przecież pozwolić.
Materiał informacyjny OBI
