Palmy kojarzą się przede wszystkim ze słoneczną plażą i egzotycznymi wakacjami. Nic w tym dziwnego, gdyż większość z nich pochodzi z tropików. Są też jednak gatunki, które potrafią przetrwać w klimacie umiarkowanym. Dużych mrozów wprawdzie nie zniosą, ale łagodną zimę w odpowiednich warunkach mogą przeżyć. Ich uprawa nie jest najłatwiejsza i polecana głównie pasjonatom, ale jeśli się powiedzie, rośliny staną się niezwykłą ozdobą ogrodu.
Palma mrozoodporna, czyli szortskowiec Fortunego
Najpopularniejszym gatunkiem mrozoodpornej palmy jest szorstkowiec Fortunego (Trachycarpus Fortunei). Roślina pochodzi między innymi z południowych Chin i w swojej ojczyźnie może dorastać nawet do 20 m wys., ale uprawiana w chłodniejszym klimacie jest o wiele niższa (rzadko osiąga kilka metrów wys.).
Roślina tworzy gruby, szorstki, pokryty gęstymi włóknami (resztki obumarłych iści), „włochaty” pień, u palm nazywany kłodziną. Wieńczy go rozłożysty pióropusz bardzo dużych, pierzastych, skórzastych, zimozielonych, wachlarzowatych liści, osadzonych na grubych, sztywnych, nieco kolczastych, długich ogonkach.
Starsze egzemplarze, rosnące w odpowiednich warunkach mogą zakwitnąć, wydając drobne, żółte kwiaty, zebrane w gęste, wiechowate kwiatostany.
Mniej popularnym, ale bardziej wytrzymałym na niekorzystne warunki gatunkiem jest szorstkowiec takil, posiadający sztywniejsze i bardziej skórzaste liście oraz szorstkowiec Wagnera o krótszych, sztywnych, ciemnozielonych liściach.
Podstawowe wymagania palm ogrodowych (szorstkowców)
Szorstkowce w uprawie oczekują ciepłego, zacisznego, słonecznego stanowiska i żyznego, próchniczego, przepuszczalnego, lekko wilgotnego podłoża. To jednak nie są jedyne warunki powodzenia ich uprawy w gruncie.
Jak przezimować te palmy w ogrodzie
Szorstkowiec teoretycznie znosi spadki temperatur do ok. -18°C, w praktyce nie jest to jednak takie proste. W najcieplejszych rejonach kraju, dorosłe osobniki mogą znieść mróz do ok. -12/-14°C. Jeszcze bardziej wrażliwy na zimno jest ich system korzeniowy.
Jeśli więc chcemy aby palma przetrwała zimę w dobrej formie, powinniśmy solidnie zabezpieczyć jej korzenie grubą warstwą ściółki i przygotować dla roślin specjalne, przewiewne osłony np. w postaci konstrukcji z palików owiniętej grubą włókniną i wypełnionej słomą lub liśćmi. W czasie ciepłych, bezmroźnych okresów, palmie przyda się też wietrzenie i częściowe rozluźnienie okrycia. Solidna ochrona przed mrozem jest szczególnie istotna w przypadku młodych roślin, które słabiej radzą sobie z zimnem niż dorosłe osobniki.
Doświadczeni hodowcy sugerują też stosowanie specjalnych kabli grzewczych dla roślin egzotycznych, które można nabyć w sklepach internetowych. Odpowiednie zabezpieczenie oraz dostatecznie ciepłe, osłonięte przed wiatrem stanowisko pozwala przetrwać starszym roślinom krótkotrwałe mrozy dochodzące do ok. -17/-19°C.
Na co jeszcze zwrócić uwagę, zimując palmy w ogrodzie
Kolejna sprawa mająca duży wpływ na zimotrwałość szorstkowców to wilgotność. Rośliny uprawiane na mokrych glebach i narażone na zaleganie wody w rozecie liściowej, znacznie gorzej znoszą zimę i zdarza się, że nawet niewielkie mrozy mogą je całkowicie zniszczyć. Dlatego też zadbajmy aby ziemia pod uprawę palm nie była zbyt ciężka i mokra, a jej stożek wzrostu, znajdujący się na wierzchołku „pnia”, był zimą chroniony przed zamakaniem (dobrze jest związać liście sznurkiem, a nad rośliną rozpiąć daszek np. z folii). Roślin nie wolno jednak całkowicie zakrywać folią, gdyż wtedy szybko się pod nią zaparzą, „uduszą” i zgniją. Folia ma jedynie chronić środek palmy przez opadami, a nie okrywać całą roślinę.
Decydując się na uprawę palm w ogrodzie, warto też poszukać szerszych informacji o sposobach ich ochrony przed mrozem i wilgocią na tematycznych stronach w Internecie i wesprzeć się wiedzą praktyczną osób, które miały już udane doświadczenia z uprawą takich roślin w naszych warunkach klimatycznych (znajdziemy je na forach i blogach tematycznych).
Inne palmy do ogrodu
Szorstkowiec uznawany jest za najbardziej mrozoodporną palmę, ale można też pokusić się o gruntową uprawę
- karłatki niskiej (gatunku rodzimego dla Europy),
- butii Capitata, znanej jako palma dżemowa lub bucja główkowata
- Jubaea chilensis, nazywanej palma chilijską lub miodową.
Wszystkie są jednak mniej odporne na mróz od szostkowców (wg różnych źródeł znoszą temp. do ok. -5/-6 lub -10/-14°C), dlatego wymagają jeszcze solidniejszego zabezpieczenia na zimę.
