Palma mrozoodporna do ogrodu. Co wybrać, jak ją uprawiać i pielęgnować

Palmy kojarzą się przede wszystkim ze słoneczną plażą i egzotycznymi wakacjami. Nic w tym dziwnego, gdyż większość z nich pochodzi z tropików. Są też jednak gatunki, które potrafią przetrwać w klimacie umiarkowanym. Dużych mrozów wprawdzie nie zniosą, ale łagodną zimę w odpowiednich warunkach mogą przeżyć. Ich uprawa nie jest najłatwiejsza i polecana głównie pasjonatom, ale jeśli się powiedzie, rośliny staną się niezwykłą ozdobą ogrodu.

Najpopularniejszym gatunkiem mrozoodpornej palmy jest szorstkowiec Fortunego (Trachycarpus Fortunei). Roślina pochodzi między innymi z południowych Chin i w swojej ojczyźnie może dorastać nawet do 20 m wys., ale uprawiana w chłodniejszym klimacie jest o wiele niższa (rzadko osiąga kilka metrów wys.).

Roślina tworzy gruby, szorstki, pokryty gęstymi włóknami (resztki obumarłych iści), „włochaty” pień, u palm nazywany kłodziną. Wieńczy go rozłożysty pióropusz bardzo dużych, pierzastych, skórzastych, zimozielonych, wachlarzowatych liści, osadzonych na grubych, sztywnych, nieco kolczastych, długich ogonkach.

Starsze egzemplarze, rosnące w odpowiednich warunkach mogą zakwitnąć, wydając drobne, żółte kwiaty, zebrane w gęste, wiechowate kwiatostany.

Mniej popularnym, ale bardziej wytrzymałym na niekorzystne warunki gatunkiem jest szorstkowiec takil, posiadający sztywniejsze i bardziej skórzaste liście oraz szorstkowiec Wagnera o krótszych, sztywnych, ciemnozielonych liściach.

Szorstkowce w uprawie oczekują ciepłego, zacisznego, słonecznego stanowiska i żyznego, próchniczego, przepuszczalnego, lekko wilgotnego podłoża. To jednak nie są jedyne warunki powodzenia ich uprawy w gruncie.

Szorstkowiec teoretycznie znosi spadki temperatur do ok. -18°C, w praktyce nie jest to jednak takie proste. W najcieplejszych rejonach kraju, dorosłe osobniki mogą znieść mróz do ok. -12/-14°C. Jeszcze bardziej wrażliwy na zimno jest ich system korzeniowy.

Jeśli więc chcemy aby palma przetrwała zimę w dobrej formie, powinniśmy solidnie zabezpieczyć jej korzenie grubą warstwą ściółki i przygotować dla roślin specjalne, przewiewne osłony np. w postaci konstrukcji z palików owiniętej grubą włókniną i wypełnionej słomą lub liśćmi. W czasie ciepłych, bezmroźnych okresów, palmie przyda się też wietrzenie i częściowe rozluźnienie okrycia. Solidna ochrona przed mrozem jest szczególnie istotna w przypadku młodych roślin, które słabiej radzą sobie z zimnem niż dorosłe osobniki.

Doświadczeni hodowcy sugerują też stosowanie specjalnych kabli grzewczych dla roślin egzotycznych, które można nabyć w sklepach internetowych. Odpowiednie zabezpieczenie oraz dostatecznie ciepłe, osłonięte przed wiatrem stanowisko pozwala przetrwać starszym roślinom krótkotrwałe mrozy dochodzące do ok. -17/-19°C.

Kolejna sprawa mająca duży wpływ na zimotrwałość szorstkowców to wilgotność. Rośliny uprawiane na mokrych glebach i narażone na zaleganie wody w rozecie liściowej, znacznie gorzej znoszą zimę i zdarza się, że nawet niewielkie mrozy mogą je całkowicie zniszczyć. Dlatego też zadbajmy aby ziemia pod uprawę palm nie była zbyt ciężka i mokra, a jej stożek wzrostu, znajdujący się na wierzchołku „pnia”, był zimą chroniony przed zamakaniem (dobrze jest związać liście sznurkiem, a nad rośliną rozpiąć daszek np. z folii). Roślin nie wolno jednak całkowicie zakrywać folią, gdyż wtedy szybko się pod nią zaparzą, „uduszą” i zgniją. Folia ma jedynie chronić środek palmy przez opadami, a nie okrywać całą roślinę.

Decydując się na uprawę palm w ogrodzie, warto też poszukać szerszych informacji o sposobach ich ochrony przed mrozem i wilgocią na tematycznych stronach w Internecie i wesprzeć się wiedzą praktyczną osób, które miały już udane doświadczenia z uprawą takich roślin w naszych warunkach klimatycznych (znajdziemy je na forach i blogach tematycznych).

Szorstkowiec uznawany jest za najbardziej mrozoodporną palmę, ale można też pokusić się o gruntową uprawę

• karłatki niskiej (gatunku rodzimego dla Europy),
• butii Capitata, znanej jako palma dżemowa lub bucja główkowata
• Jubaea chilensis, nazywanej palma chilijską lub miodową.

Wszystkie są jednak mniej odporne na mróz od szostkowców (wg różnych źródeł znoszą temp. do ok. -5/-6 lub -10/-14°C), dlatego wymagają jeszcze solidniejszego zabezpieczenia na zimę.