Uprawa własnych warzyw w przydomowym ogródku, może dać nam wiele satysfakcji i przynieść dużo korzyści. Zwykle jednak przestrzeń, jaką możemy przeznaczyć pod warzywnik nie jest zbyt duża, dlatego powinniśmy ją jak najlepiej wykorzystać i oprócz plonu głównego (roślin o długim okresie wegetacji), zaplanować uprawę warzyw na przedplon i poplon, dzięki czemu miejsce w warzywniku nigdy nie będzie puste.
Przedplon czyli warzywa wczesną wiosną
Zanim na grządki wkroczą warzywa plonu głównego (seler, pomidor, papryka, ogórek, marchew), które wysiewa się lub sadzi pod koniec kwietnia (np. marchew późna), a nawet w drugiej połowie maja (np. seler, ogórki, pomidory, papryka), wczesną wiosną możemy uprawić przedplony.
Do tego celu nadają się warzywa o krótkim okresie wegetacji i dużej tolerancji na niskie temperatury (w razie potrzeby zagon można okryć lekką, wiosenną włókniną). Wysiewa się je lub wysadza do gruntu już pod koniec marca lub na początku kwietnia i zbiera jeszcze przed rozpoczęciem uprawy plonu głównego.
Jakie warzywa wysiać na przedplon: gatunki, odmiany, terminy
Na przedplon doskonale nadaje się rzodkiewka, której nasiona można wysiewać do gruntu już pod koniec marca, a zbiory prowadzić po ok. 1-1,5 miesiąca (polecane odmiany to m.in.: „Rowa”, „Polanka”, „Krakowianka”).
Kolejnym dobrym przedplonem jest sałata, którą uprawia się z rozsady, wysadzanej (po zahartowaniu) do gruntu pod koniec marca lub na początku kwietnia, a zbiera po ok. 5-7 tygodniach od siewu (polecane odmiany to m.in.: „Królowa majowych”, „Edyta Ożarowska”, „Justyna”, „Syrena”).
Na przedplon dobrze nadaje się też roszponka, którą wysiewa się do gruntu na przełomie marca i kwietnia, a zbiory prowadzi po ok. 2 miesiącach (polecane odmiany to m.in.: „Verte de Cambrai”, „Baval”).
Doskonałym przedplonem będzie też koper, którego nasiona wysiewa się do gruntu na przełomie marca i kwietnia, a zbiera po ok. 1-1,5 miesiąca (polecane odmiany to m.in.: „Szmaragd”, „Ambrozja”, „Lukullus”).
Kolejnym dobrym przedplonem może być też szpinak, który wsiewa się do gruntu pod koniec marca, a zbiera po ok. 1,5 -2 miesiącach (polecane odmiany to m.in.: „Matador”, „Asta F1”, „Markiza”).
Dobrym warzywem na przedplon może być też kalarepa. Podobnie jak sałatę, uprawia się ją z rozsady, wysadzanej do gruntu (po zahartowaniu) na początku kwietnia. Zbiory można prowadzić już po ok. 1,5-2 miesiącach (polecane odmiany to m.in.: „Wiedeńska biała”, „Gabi”, „Delikates biała”).
Przedplonem, uprawianym dla szczypioru zbieranego przed rozpoczęciem uprawy plonu głównego może być też cebula dymka (małe cebulki), sadzona do gruntu na początku kwietnia (polecane odmiany to m.in.: „Efekt” i „Wolska”).
Jakie warzywa wysiać na poplon i kiedy to zrobić
Podobnie jak uprawa przedplonów wygląda też uprawa poplonów czyli warzyw wysadzanych na stanowisko zwalniane w sierpniu przez warzywa plonu głównego. Do tego celu również nadają się warzywa o krótkim okresie wegetacji i dużej odporności na zmienne warunki pogodowe (w tym niskie temperatury) czyli większość gatunków uprawianych jako przedplon z tą różnicą, że na poplon wybiera się głównie odmiany najlepiej nadające się do uprawy jesiennej.
Poplony wymagają też więcej uwagi, gdyż w czasie ich uprawy (koniec lata), może być sucho i ciepło, więc rośliny mogą potrzebować nawadniania.
Królową przedplonów i poplonów jest oczywiście rzodkiewka, którą na poplon można wysiewać w drugiej połowie sierpnia, a zbiory prowadzić po ok. 1-1,5 miesiąca (polecane odmiany to m.in.: „Lucynka”, „Carmen”, „Złota”, „Sopel lodu”).
Na poplon nadaje się też sałata, którą uprawia się z rozsady (polecane odmiany to m.in.: „Ewelina”, „Lollo Rossa”, „Regina Zielona”).
W drugiej połowie sierpnia na grządkach można też wysiewać koper (odmiany jak na przedplon), a także szpinak (m.in. „Asta F1”, „Parys F1”), który posiada nawet odmiany zimowe, możliwe do pozostawienia na grządce aż do wiosny (np. „Olbrzym Zimowy”).
Dobrym poplonem jest też roszponka. Wysiana do gruntu w drugiej połowie sierpnia, wyda plon jeszcze jesienią, natomiast wysiana we wrześniu może pozostać na rabacie aż do wiosny (w łagodne zimy jej liście można zbierać nawet spod śniegu).
O czym pamiętać w uprawie przedplonów i poplonów
W przypadku uprawy przedplonów i poplonów, należy tylko pamiętać o unikaniu uprawy na tym samym stanowisku warzyw po sobie oraz przed lub po innych roślinach z tej samej rodziny botanicznej (np. rzodkiewki nie należy uprawiać po sobie ani przed lub po uprawie warzyw kapustnych i rzepowatych).
