Rododendrony, czyli różaneczniki – kwitnące krzewy do ogrodu

Uroda tych krzewów znalazła nawet odzwierciedlenie w nazwie rodzajowej, gdyż _Rhododendron _to inaczej „różane drzewo” (z greckiego: rhodon – róża, dendron – drzewo). Oglądając barwny spektakl, jaki dają kwitnące rododendrony, łatwo zrozumiemy, dlaczego porównano je do królewskiej róży.

Zanim jednak będziemy mogli podziwiać wspaniałe kwiaty różaneczników we własnym ogrodzie, musimy najpierw stworzyć roślinom odpowiednie warunki do rozwoju, co wbrew pozorom, wcale nie jest takie łatwe.

Różaneczniki to rośliny zimozielone, dlatego wiele z nich słabo znosi niskie temperatury. Zimą krzewy cierpią też z powodu suszy i bywają atakowane przez choroby grzybowe, dlatego w ogrodzie warto uprawiać przede wszystkim odmiany stosunkowo wytrzymałe i najlepiej przystosowane do naszego klimatu.

Aby rododendrony przetrwały trudny, zimowy okres, należy sadzić je w miejscach ciepłych i zacisznych, unikając zastoisk mrozowych i terenów narażonych na zimne wiatry. Stanowisko przeznaczone pod uprawę rododendronów, powinno być też półcieniste, gdyż rośliny źle znoszą ostre słońce (powoduje u nich poparzenia liści).

Kolejnym ważnym czynnikiem odpowiadającym za powodzenie uprawy różaneczników jest właściwe podłoże. Rododendrony należą do rodziny wrzosowatych i dlatego wymagają bardzo szczególnego podłoża, które powinno być żyzne, próchnicze, zasobne w materię organiczną i koniecznie kwaśne (odczyn pH ok. 4,5–5,5).

Ponieważ jednak w przeciętnym ogrodzie ziemia rzadko posiada takie parametry, stanowisko dla różaneczników należy specjalnie przygotować. W tym celu na wybranym miejscu trzeba wykopać duży dół (ok. 1–1,5 m głębokości i podobnej szerokości), następnie ułożyć na jego dnie warstwę kwaśnego torfu zmieszanego z ziemią liściową i przekompostowaną korą sosnową (w proporcjach ok. 2:1:0,5) lub warstwę specjalnej ziemi dla różaneczników.

W tak przygotowanym podłożu trzeba umieścić korzenie rośliny, obficie podlać je wodą i obsypać pozostałym podłożem. Ziemię wokół krzewu należy też przykryć ściółką z sosnowej kory, która nie tylko zabezpieczy ziemię przed wysychaniem i rozwojem chwastów, ale też dodatkowo zwiększy jej kwasowość.

Aby wymagany przez rododendrony odczyn podłoża utrzymał się jak najdłużej, każdego roku krzewy należy zasilać nawozem zawierającym siarkę (np. siarczanem potasu) lub specjalnym nawozem dla różaneczników oraz co jakiś czas sprawdzać parametry gleby np. za pomocą kwasomierza.

Poza odpowiednim odczynem podłoża, ważna jest również jego wilgotność. Różaneczniki są na ogół okazałymi krzewami, ale ich system korzeniowy jest stosunkowo płytki, dlatego rośliny bardzo źle znoszą suszę i wymagają gleb wilgotnych. Podłoże nie może być jednak mokre, gdyż krzewy szybko zaczną chorować.

Niezwykła uroda i popularność rododendronów sprawiały, że krzewy te doczekały się ogromnej ilości odmian ozdobnych. Do najbardziej popularnych należą przede wszystkim różaneczniki wielkokwiatowe, rozwijające okazałe kwiatostany, złożone z pięknych, dużych kwiatów, w bogatej palecie barw. Mimo dużej popularności, różaneczniki z tej grupy nie są dostatecznie odporne na niskie temperatury (do ok. -12 do -20 °C) i źle znoszą zimę.

Wśród odmian, które charakteryzują się największą odpornością na mróz (niektóre nawet do -30°C) i są najlepiej przystosowane do naszego klimatu, znajdują się przede wszystkim: „Nova Zembla”, „Calsap”, „Elviira” „Haaga”, „Hellikki”, „Helsinki University”,”Catawbiense Album”, “Roseum Elegans”, „Hachmann's Charmant”, „Purpureum Grandiflorum”.

Warto też zwrócić uwagę na serię odmian polskich, noszących imiona polskich królowych i władców (np. „Królowa Jadwiga”, „Jan III Sobieski”, „Bolesław Chrobry”, „Kazimierz Wielki”).

Rośliny należą do różnych grup i mają różną wysokość oraz barwę kwiatów, dlatego przed zakupem, należy poznać ich cechy charakterystyczne i dopiero na tej podstawie wybrać rośliny pasujące do naszego ogrodu.