Większość uprawianych w ogrodach roślin ceni sobie żyzną, próchniczą, świeżą i lekko wilgotną glebę oraz słoneczne lub półcieniste stanowiska. W ogrodzie rzadko jednak dysponujemy tak idealnym warunkami, dlatego musimy wiedzieć, jak poradzić sobie w trudniejszych warunkach. Jednym z problemów, z jakim przyjdzie nam się zmierzyć jest nieodpowiednia gleba, która może być gliniasta i ciężka lub sucha i nasłoneczniona.
Choć nie są to najlepsze warunki do uprawy roślin, nie musimy się martwić, gdyż istnieje sporo gatunków, które takie właśnie stanowiska lubią najbardziej.
Co zrobić, jeśli ziemia jest gliniasta i ciężka
Kiedy w ogrodzie mamy glebą ciężką i gliniastą, powinniśmy przede wszystkim spróbować ją zdrenować, a w miarę możliwości także rozluźnić przez dodanie do niej piasku i kompostu. Wprawdzie na większej działce wymieszanie całej gleby z piaskiem i kompostem może być trudne, ale już na wytyczonych pod uprawę roślin rabatach, może się udać
Jakość gleby gliniastej poprawi również uprawa nawozów zielonych (np. wyka, łubin żółty i niebieski), które po przekopaniu z podłożem, rozluźnią glebę i wzbogacą ją w substancje organiczne oraz azot. Na wolnych rabatach i w pustym warzywniku przed zimą glebę gliniastą dobrze jest też przekopać i pozostawić w tzw. „ostrej skibie”, dzięki czemu mróz będzie mógł nieco poprawić jej strukturę. Tak przygotowana gleba wiosną szybciej się też nagrzeje, a także łatwiej wyschnie, nie kumulując w sobie nadmiaru wody.
Pewnym rozwiązaniem problemu, szczególnie w przypadku uprawy warzyw, mogą okazać się też podwyższone grządki. Ich dno należy wyłożyć izolującą od gliniastego podłoża warstwą piasku lub żwiru, a następnie wypełnić po brzegi dobrą, żyzną ziemią, odpowiednią dla warzyw.
Rośliny na gliniastą ziemię
Aby cieszyć się pięknym ogrodem na gliniastej ziemi, musimy też wybrać do uprawy odpowiednie gatunki roślin, które lubią lub przynajmniej tolerują taką glebę. Należą do nich m.in.: jaśminowiec wonny, cis pospolity, guzikowiec zachodni, budleja, cyprysik tępołuskowy i Lawsona, liliowce, języczka pomarańczowa, pełnik chiński i ogrodowy, krwawnica pospolita, wiązówka błotna, żurawka, pierwiosnek ząbkowany, pysznogłówka, funkia, lobelia szkarłatna i tojeść kropkowana.
Gliniaste ziemie są przeważnie wilgotne i właśnie takie warunki preferują wymienione wyżej rośliny. Natomiast jeśli panuje susza, trzeba je nawadniać. Bardziej odporne na suche warunki są np. czyściec wełnisty, sosna czarna; tolerancyjny w stosunku do gleby jest też głóg (dwuszyjkowy i jednoszyjkowy) i berberys Thunberga.
Piaszczysta i sucha ziemia
Z zupełnie innymi problemami przyjdzie nam się zmierzyć, gdy nasz ogród jest suchy i słoneczny. Zwykle musimy się wtedy borykać z piaszczystą, słabą glebą, która szybko wysycha. Ze względu na swoją lekką, przepuszczalną strukturę, trudno utrzymuje też składniki odżywcze, które razem z wodą wypłukiwane są do głębszych warstw podłoża i stają się niedostępne dla roślin.
Taka ziemia ma też jednak swoje zalety. Jest dobrze napowietrzona, co korzystnie wpływa na rozwój korzeni roślin, a do tego szybko nagrzewa się wiosną, dzięki czemu wiele roślin może wcześniej rozpocząć wegetację. Nie kumuluje też nadmiernych ilości wody, co jest szczególnie ważne w okresie zimowym. Suchą, piaszczystą glebę możemy też trochę poprawić, użyźniając ją kompostem lub obornikiem (jesienią) i polepszając jej właściwości chłonne przez dodanie niewielkich ilości gliny (cienką warstwę rozkłada się na powierzchni gleby i przekopuje z podłożem).
Rośliny na słoneczną i piaszczystą ziemię
Podobnie jak w przypadku gleby gliniastej, na taki rodzaj podłoża i na słoneczne stanowisko również należy wybrać odpowiednie rośliny. Najwięcej znajdziemy ich wśród gatunków pustynnych, półpustynnych i zasiedlających rejony górzyste, a także wśród roślin śródziemnomorskich.
Wiele z nich to cenne rośliny ozdobne jak np. jałowce, sosny (głównie pospolita), perukowiec podolski, oliwnik srebrzysty, karagana syberyjska, żarnowce, tawuła japońska, tamaryszek, juka karolińska, lawenda wąskolistna, szałwia lekarska, perowskia łobodolistna, przetacznik kłosowy, mikołajek nadmorski, rozchodniki i rojniki, zadrzewnia bezogonkowa i nadbrzeżna, delosperma, pustynnik, macierzanka, rogownica kutnerowata, żeleźniak Russela, gęsiówka kaukaska, goździk pierzasty, kropkowany i siny, dziewanna jedwabista, wilczomlecz złocisty, posłonek ogrodowy, czyściec wełnisty, ostnica cieniutka, portulaka wielkokwiatowa i kocanki włoskie (obie w naszym klimacie uprawiane jako jednoroczne) oraz mnóstwo innych, atrakcyjnych gatunków.