Środki systemiczne do walki ze szkodnikami roślin. Jak działają i na co uważać

Sposób działania preparatów systemicznych polega na tym, że po naniesieniu na roślinę przenikają przez tkanki do jej wnętrza i wraz z sokiem rozprzestrzeniają się po wszystkich częściach rośliny, docierając do pędów, liści, kwiatów i korzeni.

Ze względu na swoją skuteczność, preparaty systemiczne mają wiele zastosowań. Sprawdzają się w zwalczaniu:

• szkodników (insektycydy),
• chorób grzybowych (fungicydy)
• chwastów (herbicydy).

Środki systemiczne są także wykorzystywane są jako zaprawy nasienne.

Substancje aktywne, znajdujące się w składzie środków systemicznych, pobierane są przez szkodniki ssące lub gryzące, a także docierają do gnieżdżących się w różnych częściach rośliny grzybów, niszcząc patogeny lub uszkadzając organizm szkodnika.

W przeciwieństwie do środków o działaniu kontaktowym, nie wykazują skuteczności jedynie w momencie bezpośredniego kontaktu się ze szkodnikiem lub patogenem, ale działają na wszystkie organizmy, które żywią się sokiem, liśćmi lub innymi częściami rośliny.

Dzięki temu preparaty systemiczne są też odporne na zmywanie i nie spływają z roślin zaraz po deszczu, jeśli tylko zdążą do tego czasu wniknąć w głąb rośliny (potrzebują 2-10 godzin). Niektóre z nich mają też rozszerzone działanie (np. działanie kontaktowe lub wgłębne), dzięki czemu są jeszcze bardziej skuteczne.

Ze względu na swoją skuteczność, preparaty systemiczne są chętnie stosowane w ogrodnictwie, choć podobnie jak wszystkie inne chemiczne środki ochrony roślin, oprócz zalet mają też swoje wady, a ich wykorzystywanie obarczone jest pewnym ryzykiem.

Paradoksalnie jednym z największych zagrożeń podczas stosowania systemicznych środków ochrony roślin jest właśnie ich sposób działania. Przenikając do tkanek rośliny, rozprzestrzeniają się po wszystkich jej częściach, przez co stają się niebezpieczne nie tylko dla szkodników i patogenów, ale też dla nas samych.

Kiedy zastosujemy taki preparat w sadzie lub warzywniku i nie będziemy przestrzegać terminów karencji przewidzianych dla danego środka, trujące związki przedostaną się wraz z warzywami i owocami do naszego organizm, powodując zatrucia i kłopoty zdrowotne.

Resztki toksyn pozostają czasami w roślinie nawet po obowiązkowym okresie karencji, dlatego nadal mogą trafiać do naszego organizmu. Wprawdzie raczej nie spowodują już tak gwałtownych reakcji jak np. biegunka czy ból brzucha, ale odkładając się w tankach, z czasem mogą osłabić nasz organizm, sprzyjając rozwojowi różnych chorób.

Preparaty systemiczne mają też zwykle dość zgubny wpływ na środowisko naturalne. Często są toksyczne dla pszczół (np. Confidor 200 SL) i zabójcze dla organizmów wodnych, dlatego nie należy ich stosować w czasie kwitnienia roślin, a także w pobliżu zbiorników wodnych (może dojść do długotrwałego skażenia wody np. Calypso 480 SC, Teppeki 50 W).

Przed użyciem środka, warto też sprawdzić jego toksyczność, wybierając preparaty najmniej szkodliwe dla środowiska (np. Movento 100 SC).

Przed ich zastosowaniem, należy też zawsze przeprowadzić próbę na roślinach sprawdzając, czy dany środek ich nie uszkodzi i nie spowoduje zniszczeń w uprawach.

Podobnie jak w przypadku stosowania innych chemicznych środków ochrony roślin, także podczas używania preparatów systemicznych, należy też zachować wszelkie podstawowe zasady bezpieczeństwa, a więc:

• unikać wdychania preparatu oraz jego kontaktu ze skórą i błoną śluzową,
• nie stosować preparatów po terminie ważności
• nie narażać środków chemicznych na niewłaściwe warunki (np. mróz lub wysoka temperatura).

Koniecznie trzeba też przestrzegać:

• okresów karencji,
• ilości zabiegów w sezonie,
• wskazówek dotyczących stężenia cieczy roboczej oraz wszystkich innych zaleceń dotyczących stosowania danego środka (zamieszczonych na opakowaniu lub w ulotce dołączonej do preparatu).