Studnia w ogrodzie

Koszty związane z dostarczeniem wody do gospodarstwa domowego oraz z odprowadzeniem z nim ścieków – wciąż wzrastają. Przy posiadaniu obszernego ogrodu, który trzeba podlewać i odpowiednio nawadniać - sumy płacone dostawcy wody – mogą być naprawdę niebagatelne. Zatem, wykopanie własnej studni na działce stanowi niemałą oszczędność. Zaś odpowiednie jej wykończenie powyżej poziomu gruntu może nadać posesji animuszu, charakteru niezależności i uczynić ogród prawdziwie naturalnym w oczach innych.

Wprawdzie studnie te z oszczędzaniem wody nie mają praktycznie niczego wspólnego. Jednak są w stanie stanowić prawdziwie oryginalną ozdobę i uatrakcyjnić każdy ogród. Wykonuje się je obecnie w dowolnych rozmiarach i z dowolnego rodzaju materiału. Przy właściwym doborze producenta – taka imitacja studni jest w stanie zmylić oczy niejednego gościa, odwiedzającego nasz ogród i sprawić wrażenie, jakby była faktycznym źródłem wody użytkowej. Wspomniane imitacje studni ogrodowych są przeważnie wykonywane z drewna, jednak na życzenie klienta – mogą posiadać również solidną, betonową podmurówkę lub być zrobione z dowolnie wybranego materiału. Wytwórcy obserwują już od dłuższego czasu trend wśród inwestorów do powracania w przeszłość. Szczególnym uznaniem cieszą się bowiem tradycyjne imitacje studni 
z drewnianym żurawiem i całkowicie już zabytkową – ręczną korbą służącą wyciąganiu wody. Produkty te znajdują największe uznanie pośród właścicieli ogrodów w stylu klasycznym, przeważnie usytuowanych wokół domów, stworzonych na wzór dworku polskiego.

Studni, z której w rzeczywistości mamy zamiar korzystać, jako ze źródła wody – przede wszystkim nie zbudujemy samodzielnie. W powyższym celu należy zatrudnić wyspecjalizowaną ekipę studniarzy, którzy:

• Będą w stanie przeprowadzić próbne pompowanie.
• Określą najodpowiedniejszy rodzaj pompy.
• Zajmą się kupnem i montażem wspominanej pompy.

Ponadto przed przystąpieniem do budowy studni w ogrodzie powinniśmy dokładnie rozeznać, czemu głównie będzie służyła uzyskana za jej sprawą – woda. Podczas, kiedy myślimy jedynie
o podlewaniu roślin ogrodowych – warto zastanowić się - w jaki sposób zamierzamy to robić. Już na etapie kopania studni warto wiedzieć, czy zamierzamy używać zwykłych zraszaczy do roślin ogrodowych, czy też myślimy o nawadnianiu automatycznym. Jeśli planujemy zraszacze, to przeanalizujmy ile ma ich być w ostateczności i zastanówmy się także, czy podlewany będzie jedynie niewielki kawałek trawnika, czy tez większe rośliny, tj. drzewa i krzewy ogrodowe. Pomyślmy również o jakości wody pozyskanej z wykopanej studni. Jeżeli woda ta ma służyć jedynie do nawadniania trawnika – jej jakość jest obojętna. Jeśli natomiast zamierzamy podlewać nią rośliny jadalne – woda powinna być odpowiednio wyższej jakości. W przypadku, w którym ma ona zostać doprowadzona do domu – można brać pod uwagę jedynie jakość wody pitnej. Aby odpowiednio uzdatnić wodę pochodzącą ze studni najpierw należy wykonać badania dotyczące jej jakości, a następnie zastosować odpowiednie urządzenia uzdatniające.

W zgodzie z przepisami Prawa Budowlanego studnia – jeżeli ma być ujęciem wody pitnej – powinna znajdować się w odległości 5 m od granicy działki. Odległość ta może zostać zachwiana tylko pod warunkiem, że studnia będzie dostarczała wody do dwóch sąsiadujących ze sobą domostw. Ponadto studnia z wodą pitną musi być odpowiednio oddalona od urządzeń, w których na działce przetrzymuje się ścieki. Dla szamba jest to odległość 15 m, a dla przydomowej oczyszczalni ścieków – 30 m. Studnia, która ma zasilać instalację nawadniającą ogród powinna zostać usytuowana w taki sposób, aby znajdowała się
w samym centrum tej instalacji. Będzie to znacznie ograniczało straty ciśnienia w przyszłości. Znalezieniem miejsca na studnię powinien zająć się studniarz, któremu zleciliśmy pracę. W innych przypadkach może to być również różdżkarz specjalizujący się w poszukiwaniu wody lub firma poszukująca wody metodą elektrooporową.
To, jaki rodzaj studni powstanie w naszym ogrodzie zależy przede wszystkim od warunków hydrogeologicznych terenu. Składają się na nie: poziom wód gruntowych, wydajność podziemnych źródeł i ich głębokość. Ze względu na uwarunkowania terenu studnie dzieli się na następujące rodzaje:

• Studnie kopane, nazywane potocznie cembrowymi. Studnie takie nigdy nie przekraczają głębokości 10 m. Bardzo często ich głębokość sięga zaledwie 5 m. Woda pochodząca z takiej studni jest przeważnie bardzo zanieczyszczona poprzez zabrudzenia pochodzące z górnych warstw podłoża. Studnia powstaje z kręgów betonowych, które umieszczane są w powstałym wykopie. Ze względu na duże zanieczyszczenie wody – nie zaleca się stosowania studni jako samodzielnej konstrukcji w ogrodzie. Może ona funkcjonować tylko pod warunkiem użycia pompy ssącej lub zanurzeniowej o wysokości podnoszenia przynajmniej 0,5 MPa.
• Studnie wąskorurowe, tj. popularne abisynki. Wydajność takiej studni wynosi około 3,5 m sześciennego na godzinę. Podobnie, jak w przypadku studzien kopanych – głębokość abisynek waha się na poziomie 10 m, w związku z czym woda również pochodzi z górnych warstw gleby. Woda jest jednak tutaj wydobywana za pomocą rury zakończonej filtrem. Filtr ten ma za zadanie oczyszczenie wody z zabrudzeń. Jednak uwaga! – może on okazać się kłopotliwy w fazie wkręcania go w ziemię. Dlatego, w praktyce częściej stosuje się rurę osłonową – wpuszczaną w ziemię i dopiero do niej wkłada rurę zakończoną filtrem. Rura, która pozostaje w gruncie ma średnicę 50 mm i podłączona do elektrycznej pompy ssącej może przynieść zupełnie niezłą wydajność studni. 
• Studnie wiercone z rurami osłonowymi, czyli profesjonalne studnie głębinowe. Jednocześnie najbardziej pewne studnie, gdyż umożliwiają wydobywanie wody na różnych głębokościach. Jednak, warto zauważyć, że tego rodzaju studnie są też najdroższe w budowie. W grunt wprowadzane są rury osłonowe, w które następnie wpuszcza się filtr – w taki sposób, aby natrafił na warstwę wodonośną . Elementy konstrukcyjne studni watro podłączyć do pompy samozasysającej lub głębinowej. Dzięki temu możliwe stanie się pozyskanie wody z najbardziej głębokich warstw gruntu. Szerokość rury, w której znajduje się pompa wynosi od 75 do 100 mm grubości.

Do użytku domowego i ogrodowego stosowane są pompy posiadające ciśnienie tłoczenie do 10 MPa. Ich wydajność wynosi przeważnie 4m sześcienne na godzinę. Agregat składa się z urządzenia pompującego oraz silnika, które połączone są w jednej obudowie. Dodatkowo, pompa musi posiadać różnorodne zabezpieczenia, np. przed przegrzaniem się, przed przeciążeniem, przed spadkiem napięcia, itp. Najczęściej, agregat uruchamia się ręcznie. Jeśli jednak pragniemy wygody – pompę można wyposażyć w zegar sterujący. Wówczas, urządzenie będzie załączało się samoczynnie o wskazanej i zaprogramowanej przez nas godzinie. W czasie eksploatacji należy uważać, aby nie dławić pompy. Łatwo ją wtedy uszkodzić, zwłaszcza jeśli nie posiadamy zbiornika hydroforowego. Najlepiej jest najpierw otwierać wypływ wody i dopiero załączać urządzenie pompujące. Konieczne jest także zabezpieczenie pompy przed mrozem. Dokonuje się tego za pomocą warstwy izolacji, najczęściej ze styropianu.

Rozróżnia się następujące typy pomp :

• Pompy samozasysające – są wyposażone w zbiorniki hydroforowe, które stanowi ą ochronę ich pracy. Standardowo posiadają ciśnienie 0, 5 MPa, co daje wydajność 1 m sześciennego na godzinę. Można je stosować w przypadku studni, w których poziom wód gruntowych znajduje się do 7 m poniżej poziomu terenu. Pompy tego rodzaju występują w wersji stałej oraz przenośnej. Przed pierwszorazowym użyciem – pompę należy napełnić wodą. Sprawdzają się dobrze, jako agregaty pompujące wodę do ogrodowych zraszaczy. Przy wspomnianym powyżej ciśnieniu - można zainstalować nawet kilka takich urządzeń.
• Pompy zanurzeniowe – umieszcza się je bezpośrednio w studni, ponieważ mają silnik przystosowany do pracy w wodzie. Można je stosować w przypadku studni kopanych oraz w zbiornikach na wodę deszczową. 
• Pompy głębinowe  - mają hermetyczny silnik i można za ich pomocą czerpać wodę z dowolnych głębokości. Umieszcza się je w warstwie wodonośnej. Są szczególnie przydatne tam, gdzie podczas pompowania obniża się stale poziom zwierciadła wody poniżej 7 m pod poziom terenu. 
• Pompy  ręczne  - umożliwiają pobieranie niewielkich ilości wody z głębokości około 6 – 7 m. najczęściej znajdują zastosowanie tam, gdzie nie ma możliwości doprowadzenia energii elektrycznej.