Wykonanie nawierzchni z kostki brukowej można (i często warto) powierzyć specjaliście. Dobrze jednak wiedzieć, jakie są zasady prawidłowego wykonywania takiej nawierzchni – pozwoli to lepiej dogadać się z wykonawcą i da możliwość skontrolowania jakości wykonanej pracy. Ta wiedza przyda się też, kiedy sami zechcemy „chwycić za kostkę” i wybrukować ścieżkę w swoim ogrodzie.
Samo układanie kostki brukowej to już dość zaawansowany etap prac, a zanim do niego dojdziemy, trzeba przygotować podłoże pod przyszłą nawierzchnię. Wbrew pozorom – to bardzo ważna kwestia – od tego zależy, czy ścieżka lub taras będzie odpowiednio wytrzymała, wygodna, a woda będzie z niej spływała sprawnie i w odpowiednim kierunku. Ale przygodę z nawierzchnią zaczynamy jeszcze wcześniej, czyli od projektu.
Projekt nawierzchni ogrodowej
Do prac nad nawierzchnią ogrodową nie ma co przystępować bez dokładnego projektu. Jeśli do wybrukowania mamy niewiele (np. ścieżka o prostym przebiegu) i mamy pomysł, projekt możemy rozrysować sami. Wytyczmy przebieg przyszłej ścieżki w ogrodzie i pamiętajmy o dokładnych pomiarach w terenie. Dzięki temu będziemy mogli oszacować ilość potrzebnych elementów, przewidzieć ewentualne problemy i trudniejsze detale.
Jeśli nawierzchnia ma być nieco bardziej skomplikowana, jej projekt warto powierzyć architektowi krajobrazu. Wykonanie projektu nawierzchni oferują także producenci i dystrybutorzy kostki brukowej (pod warunkiem zakupu materiału u nich).
Projekt nawierzchni powinien uwzględniać nie tylko płaski rzut, ale także – różnice w wysokości poziomu gruntu.
Zwróćmy jeszcze uwagę na dwie kwestie techniczne.
- Pierwsza to sprawa odpływu wody ze ścieżki, tak żeby po deszczu woda nie spływała nam do domu. Dlatego nawierzchnia zawsze musi mieć spadek wynoszący 1–2% od budynku w stronę najbliższego odpływu. Oznacza to, że na 1 m długości poziom nawierzchni powinien się obniżać o 1– 2 cm.
Druga – to kwestia wysokości nawierzchni przy domu – pamiętajmy, że górna powierzchnia kostki, czy płyt powinna znajdować się ok. 2 cm niżej niż krawędź otworów drzwiowych (i drzwi tarasowych).
Kiedy już wiemy dokładnie, jaki kształt i przebieg mają mieć nawierzchnie ogrodowe, możemy rozpocząć prace ziemne.
Prace ziemne – przygotowanie podłoża pod nawierzchnię
Pod brukowaną nawierzchnię trzeba odpowiednio przygotować podłoże. Pierwszy krok to wybranie górnej warstwy gleby (humusu) w miejscu przyszłej nawierzchni (wybraną ziemię można rozplantować w ogrodzie, wykorzystać do wyrównania terenu itp.). To czynność zwana korytowaniem.
Następnie trzeba wykonać niwelację, czyli wyrównać podłoże pod nawierzchnię. Na tym etapie musimy też zadbać o, wspomniane wyżej, nadanie odpowiedniego spadku – żeby woda nie spływała w kierunku domu.
Jeśli ziemia w naszym ogrodzie źle przepuszcza wodę (gleba jest gliniasta), warto zastosować warstwę rozsączającą – czyli wysypać ok. 10 cm warstwę piasku (w takim przypadku korytowanie musi być odpowiednio głębsze). Piasek warto od góry zabezpieczyć geowłókniną – dzięki temu materiał z kolejnej warstwy nie będzie do niego przenikać. Jeśli z kolei mamy glebę mocno piaszczystą, to warstwy rozsączającej oczywiście nie trzeba wykonywać, ale warto rozłożyć samą geowłókninę – zapewni to większą stabilność nawierzchni, spod której nie będzie wymywane podłoże.
Podbudowa pod brukowaną nawierzchnię i obrzeża
Podbudowę pod nawierzchnię brukowaną wykonuje się z kruszywa. Kruszywo układa się warstwami, a każdą z nich trzeba zagęścić („ubić”). Grubość i materiał podbudowy trzeba dobrać do planowanego obciążenia nawierzchni (jeśli ma być ono większe, np. pod samochód, dobrze żeby to zrobił specjalista).
Następnie należy zadbać o zabezpieczenie krawędzi ścieżki i wykonać obrzeża. Możemy do tego użyć różnych elementów: krawężników, palisad, czy tej samej kostki, z której powstanie nawierzchnia. Z reguły elementy obrzeżowe osadza się na fundamencie z półsuchego betonu wzdłuż wyznaczonych linii brzegowych nawierzchni.
Jeśli w ogrodzie występują duże różnice wysokości, warto skonsultować się z projektantem, bo może okazać się konieczne zastosowanie murów oporowych albo innego sposobu stabilizacji gruntu.
Przygotowanie podłoża pod brukowaną nawierzchnię może się wydawać mało „spektakularnym” etapem prac, ale tylko stworzenie solidnej podstawy pozwoli nam cieszyć się piękną nawierzchnią, a jej użytkowanie nie będzie przysparzało problemów.
