Wiązówka błotna, czerwona i bulwkowata. Jak je uprawiać i wykorzystać

Katarzyna Laszczak
Katarzyna Laszczak
Wiązówka błotna i czerwona uwielbiają podmokłą ziemię, ale bulwkowata - woli bardziej suche tereny.
Wiązówka błotna i czerwona uwielbiają podmokłą ziemię, ale bulwkowata - woli bardziej suche tereny. Insubria (pixabay.com)
Wiązówki to ładne i wieloletnie rośliny do ogrodu, a wiązówka błotna ma też właściwości lecznicze. Podpowiadamy, jak uprawiać te rośliny, jakie mają właściwości i jak je wykorzystać.

Wiązówki mają kilkanaście gatunków. Najbardziej znana i rozpowszechniona w Polsce jest wiązówka błotna, która rośnie dziko, ale można – i warto – ją także uprawiać jako roślinę ozdobną. Poza atrakcyjnym wyglądem i przyjemnym zapachem kwiatów ma jeszcze jedną zaletę. To roślina lecznicza, wykorzystywana w ziołolecznictwie i kosmetyce.

Ponadto uprawia się także wiązówkę bulwkowatą oraz wiązówkę czerwoną. Mają one różne wymagania, więc można dobrać je do różnych ogrodów. Piszemy, jak uprawiać różne wiązówki.

Wiązówka błotna – co to za roślina

Wiązówka błotna (Filipendula ulmaria) w naturze rośnie na podmokłych łąkach, nad brzegami zbiorników wodnych, a nawet w przydrożnych rowach. Bywa nazywana tawułą łąkową lub błotną (Spirea ulmaria), bo kiedyś była zaliczana właśnie do tego gatunku. Inna jej nazwa to kozia broda. Uwaga: wiązówka bywa nazywana też kropidłem. Ale trzeba wiedzieć, że botanicznie kropidło to inny rodzaj roślin (łac. _Oenanthe). _Należą one do rodziny selerowatych i są trujące (szczególnie kropidło wodne).

Wiązówka błotna jest okazałą rośliną – dorasta do 1-1,5 m wysokości. Tak wysokie są pędy kwiatowe, zwieńczone biało-kremowym kwiatostanem, składającym się z mnóstwa drobnych i pachnących migdałowo kwiatów. Wiązówka błotna kwitnie od czerwca do sierpnia.

Liście wiązówki błotnej są nieparzysto-pierzaste (składają się z kilku listków osadzonych na jednej osi). Są ząbkowane i mają pofałdowaną powierzchnię. Często między większymi listkami wyrastają mniejsze, a listek szczytowy jest największy. Zwykle są ciemnozielone, ale jest także odmiana z przebarwiona na żółto wzdłuż nerwu głównego (Variegata), a także całych żółtych (Aurea).

Wiązówka błotna rośnie dziko m.in. w Polsce. Można ja spotkać na podmokłych łąkach, w rowach odwadniających i innych mokrych terenach.
Wiązówka błotna rośnie dziko m.in. w Polsce. Można ja spotkać na podmokłych łąkach, w rowach odwadniających i innych mokrych terenach. Sten Porse (wikimedia.commons CC BY-SA 3.0)

licencja CC BY-SA 3.0

Jak uprawiać wiązówkę błotną

Wiązówka błotna to roślina rodzima i można ją spotkać rosnącą dziko. Oznacza to, że jest świetnie przystosowana do polskich warunków i klimatu. Bez problemu radzi sobie z mrozami (nawet większymi niż te, które są właściwe dla naszej strefy klimatycznej).

Jednak to nie znaczy to, że urośnie wszędzie – przydomek „błotna” nie wziął się znikąd. Ta roślina musi mieć stale wilgotną, a nawet mokrą ziemię. Znakomicie poczuje się na brzegu oczka wodnego lub stawu, podmokłej łące, czy innym miejscu ze stale mokrą ziemią. Poza tym ziemia powinna być żyzna, próchnicza, a miejsce w lekko ocienione (w słonecznym będzie potrzebować więcej wody).

Jeśli nie mamy naturalne podmokłego miejsca w ogrodzie, a chcemy uprawiać wiązówkę błotną, musimy się liczyć z koniecznością regularnego i obfitego podlewania. Wiosną wiązówkę warto zasilać kompostem. Poza tym nie wymaga żadnych zabiegów pielęgnacyjnych.

Wiązówka czerwona – opis i uprawa

Wiązówka czerwona (Filipendula rubra) pochodzi z Ameryki Północnej, ale jest bardzo podobna do wiązówki błotnej. Warto jednak zwrócić uwagę na jej odmiany. Bardzo atrakcyjna jest Venusta, o intensywnie różowych kwiatach. Pięknie prezentuje się także Albicans, o białych kwiatach.

Wiązówka czerwona również najlepiej rośnie w miejscach półcienistych i wilgotnych. Jest w pełni odporna na mróz.

Bardzo atrakcyjną odmianą wiązówki czerwonej jest Venusta, mająca różowe kwiaty.
Bardzo atrakcyjną odmianą wiązówki czerwonej jest Venusta, mająca różowe kwiaty. Uleli (wikimedia.commons CC BY-SA 3.0)

licencja CC BY-SA 3.0

Wiązówka bulwkowa (wiązówka bulwkowata) – wygląd i wymagania

Wiązówką bulwkowatą (Filipendula vulgaris) powinny zainteresować się osoby szukające niższych roślin oraz mających mniejsze zapotrzebowanie na wodę. Ten gatunek dorasta do 30-60 cm wysokości. W przeciwieństwie do innych wiązówek, dobrze się czuje także w miejscach suchych, najlepiej z przepuszczalną, wapienną ziemią. Może rosnąć i w słońcu, i lekkim cieniu.

Kwiatostany wiązówki bulwkowatej wyglądają jak u pozostałych gatunków, jednak ma ona inne liście. Tworzą one niskie rozety i mogą kojarzyć się z liściem paproci.

Wiązówka bulwkowata ma też odmiany ozdobne, m.in. Kahome – o różowych kwiatach, czy Multiplex i Plena – o kwiatach pełnych.

Ten gatunek wiązówki może rosnąć także w suchych miejscach. Ponadto ma bardziej kompaktowe rozmiary niż inne wiązówki.
Ten gatunek wiązówki może rosnąć także w suchych miejscach. Ponadto ma bardziej kompaktowe rozmiary niż inne wiązówki. Epibase (wikimedia.commons CC BY-SA 3.0)

licencja CC BY-SA 3.0

Jak wykorzystać wiązówkę

Wiązówka to wszechstronna roślina. W ogrodzie wygląda pięknie w nasadzeniach naturalistycznych. Gatunki wilgociolubne warto sadzić w towarzystwie innych roślin, które lubią albo znoszą podmokłą ziemię, takich jak języczki pomarańczowe, irysy żółte, jarzmianki, krwawnica, parzydło leśne. Natomiast wiązówka bulwowata sprawdzi się w większości kompozycji kwiatowych.

Kwiaty wiązówek świetnie nadają się także do bukietów, a także do suszenia. Ze względu na przyjemny, migdałowy zapach kwiaty wiązówki błotnej można także wykorzystywać do kompozycji zapachowych (potpourri). W przeszłości m.in. w Anglii była częstym elementem wiązanek i wianków ślubnych. Podobno była też ulubioną rośliną Elżbiety I Wielkiej.

Trzeba jednak wiedzieć, że wiązówka błotna ma znacznie więcej zalet.

Właściwości lecznicze wiązówki błotnej

W ziołolecznictwie wykorzystuje się kwiat i ziele wiązówki błotnej (_Herba et Flos Filipendulae ulmariae). _Zawiera między innymi kwas salicylowy, która ma właściwości przeciwgorączkowe, przeciwzapalne i przeciwbólowe. Ten związek stosuje się m.in. do produkcji aspiryny. A nazwa tego leku pochodzi właśnie od wiązówki, a dokładnie – jej dawnej łacińskiej nazwy: Spirea.

Ziele wiązówki stosuje się m.in. wspomagająco w leczeniu przeziębień i chorób górnych oddechowych, a także chorobach reumatycznych. Działa też napotnie i moczopędnie, łagodzi bóle mięśni. Polecana jest w mieszankach z wierzbą i czarnym bzem. Wiązówka ma także właściwości dezynfekujące i pomaga przy problemach skórnych (trądzik, owrzodzenia), a także leczeniu ran.

Uwaga: wiązówki wewnętrznie nie powinny przyjmować m.in. osoby uczulone na salicylany, ani przyjmujące leki z kwasem acetylosalicylowym.

Jak i kiedy zbierać wiązówkę

Liście wiązówki zbiera się tuz przed kwitnieniem, kwiaty – na początku kwitnienia. Suszy się je w przewiewnym, suchym i zacienionym miejscu. Rośliny można związać w niewielkie pęczki i powiesić lub suszyć luźno rozłożone, np. na papierze. Ziele wiązówki można również kupić w sklepach zielarskich.

Wiązówka należała do roślin cenionych przez druidów. Ma właściwości lecznicze, może być też stosowana do pielęgnacji ciała i aromatyzacji potraw i n
Wiązówka należała do roślin cenionych przez druidów. Ma właściwości lecznicze, może być też stosowana do pielęgnacji ciała i aromatyzacji potraw i napojów. Vivros62 (pixabay.com)

Napar z wiązówki

Najprościej przygotować „hebatkę” czyli napar z wiązówki. Łyżeczkę ziela zalewa się wodą o temp. 90ºC (ziół nie zalewa się wrzątkiem) i parzyć przez 10-15 min. Pije się szklankę dziennie (można ją podzielić na trzy porcje).

Wiązówka błotna w kosmetyce i kuchni

Wiązówka błotna znajduje też zastosowanie w kosmetyce. Przydaje się m.in. do pielęgnacji przetłuszczających się włosów. Jest wykorzystywana także w kosmetykach do cery tłustej i trądzikowej. Napar z wiązówki można też dolać do kąpieli – podziała ona dobrze na skórę, ale ma też właściwości uspokajające i relaksujące.

Kwiaty i liście wiązówki używano też do aromatyzowania piwa, wina i miodu. Kwiaty można dodawać też do dżemów i innych przetworów z owoców (nadają migdałowy aromat).

Można je także stosować do aromatyzacji tkanin (np. płukania pościeli) – tu dobrze sprawdzą się starsze kwiaty, które mają silniejszy zapach. Ale uwaga: stosujmy ją do ciemnych tkanin, bo barwi na żółtozielonkawy kolor.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Trwa budowa mostu nad torami w Bukownie

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na e-ogrodek.pl e-ogrodek.pl