Jak układać kostkę brukową - instrukcja krok po kroku

Zanim weźmiemy się do układania kostki brukowej koniecznie musimy określić, jak duża będzie powierzchnia, którą chcemy utwardzić. Ważne jest też to, jakim obciążeniom będą poddawane te miejsca - czy będą to alejki między klombami, po których będą spacerować domownicy i goście, czy też podjazd dla ciężkiego samochodu. Od tego zależy rozmiar i grubość materiału, jaki wybierzemy.

Niewskazane jest planowanie dużych płyt na wąskich i krętych ścieżkach, ani drobnej kostki na dużych powierzchniach. Z kolei grubość materiału zależy od natężenia ruchu i ciężaru, jaki będzie musiał utrzymać. Im większy ruch i cięższe pojazdy, tym grubsza powinna być kostka brukowa.

Zanim przystąpimy do pracy warto przygotować projekt nawierzchni naszych alejek. Pozwala on na wyliczenie rzeczywistego zapotrzebowania na kostkę, z uwzględnieniem nadwyżki na docinki. Planując ilość kostki brukowej, najlepiej pomyśleć o zakupie nieco większej ilości materiału.

Trzeba bowiem pamiętać, że między kostkami tego samego typu mogą występować różnice w odcieniu, co jest całkowicie normalne. Jest to produkt naturalny, więc czasem wystarczy inny odcień wykorzystanego do produkcji piasku lub różne warunki atmosferyczne w okresie „dojrzewania” materiału, by kolory kostek z różnych serii produkcyjnych nieznacznie różnił się od siebie.

Dlatego warto kupić nieco więcej materiału - jego naddatek można wykorzystać jako zapas na wykonanie dodatkowych fragmentów nawierzchni lub ewentualnie na wymianę uszkodzonego elementu w przyszłości. Natomiast jeśli materiału nam zabraknie - istnieje ryzyko, że dokupiona kostka będzie miała nieco odmienny odcień. Dlatego jej ilość warto planować z pewnym zapasem. Trzeba też określić wzór, jaki chcemy uzyskać, a także sposób jego ułożenia.

Gdy mamy już projekt, ustalamy poziom, na jakim ma znajdować się nawierzchnia oraz wyznaczamy punkty, gdzie przez kołki przeciąga się żyłkę wyznaczającą górną krawędź obrzeży lub kostki brukowej.

W miejscu przyszłej ścieżki, przeprowadza się tzw. korytowanie - wykopuje się ziemię do głębokości zależnej od grubości podbudowy jaką dla niej zaplanowano. Zwykle jest to od 20 do 40 cm podłoża. W przypadku niewielkich powierzchni można to wykonać ręcznie. Natomiast, gdy są one większe warto skorzystać ze spychacza, zgarniaka lub równiarki.

Kolejnym etapem jest wyrównanie powierzchni po procesie korytowania. Trzeba wówczas w gruncie naturalnym wykonać docelowe spadki i linie odwadniające nawierzchnię. Właśnie wtedy kształtuje się poziomy przebieg chodnika, wytycza się zakręty, krzywe przejściowe i rozjazdy.

Potrzebne narzędzia zależą tu od zakresu robót. W przypadku powierzchni niewielkich wystarczy łata i poziomica. Jednak duże powierzchnie wymagają większych maszyn drogowych.

Następną czynnością jest wyrównanie terenu i ubijanie zagęszczarką lub walcem dna wykopu. Ma to duże znaczenie dla kształtu przyszłej nawierzchni, jej odwodnienia oraz trwałości, dlatego warto to zrobić szczególnie starannie.

Przy prawidłowym położeniu kostek bardzo ważne jest także wykonanie warstwy tzw. podbudowy. Należy ją wykonać z materiałów niespoistych, na zagęszczonym i utwardzonym podłożu gruntowym. Najczęściej stosowanym materiałem jest tłuczone kruszywo naturalne.

Wykonanie podbudowy polega na rozścielaniu kruszywa lub innego materiału drogowego i ubijaniu go do odpowiedniego stopnia zagęszczenia. Grubość tej warstwy zależy od rodzaju podłoża oraz przewidywanego obciążenia. W przypadku nawierzchni wokół domów oraz chodników z reguły wystarcza ok. 20 cm (ciągi piesze).

Aby alejki prezentowały się ładnie, konieczne jest wykonanie obramowania powierzchni z każdej strony. Wykonuje się to przy pomocy obrzeży, pomiędzy którymi będzie układana warstwa kostki brukowej.

Betonowe elementy brzegowe zabudowuje się na fundamencie z betonu lub półsuchego betonu. Gdy jest już ułożona warstwa konstrukcyjna podbudowy oraz obrzeża, można przystąpić do ułożenia podsypki z odsiewek kamiennych.

Jej zadaniem jest dobre osadzenie każdej kostki oraz zniwelowanie ewentualnych drobnych różnic wysokości na poszczególnych kostkach. Ułożona na niezagęszczonej warstwie kostka powinna wystawać ponad wymagany poziom projektowanej nawierzchni o kilka milimetrów. Jest to konieczne gdyż podczas zagęszczania kostki wibratorem płytowym, następuje osiadanie tego podłoża.

Układając kostkę brukową należy pamiętać, aby między sąsiadującymi elementami zachować właściwe odstępy (fugi), które wypełnimy potem drobnym piaskiem płukanym.

Fugowanie wykonujemy przez zasypanie piaskiem całej nawierzchni i rozprowadzanie go za pomocą szczotki. Jego granulacja powinna mieścić się w przedziale 0-2 mm, ponieważ piasek gruboziarnisty mógłby zawieszać się między ściankami kostek, powodując nierównomierne wypełnienie spoin.

Nadmiar piasku należy usunąć w całości przed wibrowaniem, a po zagęszczaniu powtórzyć spoinowanie, aby uzupełnić powstałe braki. Zalecane jest również wielokrotne wypełnianie fug.

Trzeba też pamiętać, aby nie układać kostek zbyt ściśle. Piasek nie wypełni wtedy właściwie spoin, co może doprowadzić do ścinania krawędzi kostek. Standardowo stosuje się fugi o szerokościach pomiędzy 3 a 5 mm. Prawidłowe wykonanie spoin jest warunkiem trwałości nawierzchni.

Właściwie ułożona powierzchnia powinna stanowić jednolitą płaszczyznę bez wybrzuszeń i szpar większych niż spoiny między kostkami. Idąc po takiej ścieżce nie powinno się wyczuwać różnic wysokości na styku poszczególnych kostek. Ułożona w tej technologii (na sucho) nawierzchnia brukowa jest gotowa i może być natychmiast eksploatowana.