Dorosłe chrząszcze żerują wieczorami i nocą na liściach, tworząc wzdłuż brzegów blaszki liściowej zatokowe wżery, a ich potomstwo w postaci jasnych, pomarszczonych larw, żeruje pod ziemią, zajadając korzenie roślin i obgryzając skórkę z szyjki korzeniowej. Ich działalność prowadzi do oszpecenia roślin, a skrajnych przypadkach do ich więdnięcia, zasychania i zamierania.
Szkodniki upodobały sobie głównie rośliny o twardych, zimozielonych liściach lub igłach takie jak różaneczniki, ligustr, trzmielina czy cis, ale nie gardzą też bylinami i krzewami ozdobnymi (np. krzewuszka cudowna, żurawka), a nawet roślinami użytkowymi (np. truskawki, maliny, winorośl).
Opuchlaki pojawiają się wiosną
Swoją niszczycielską działalność rozpoczynają zwykle wczesną wiosną. W maju lub czerwcu zimujące w glebie larwy przepoczwarzają się i wydostają na powierzchnię jako dorosłe owady. Nietrudno je poznać, bo są dość charakterystyczne, gdyż mają wydłużone, wyraźnie podzielone na dwie części ciało, brunatne, wypukłe, lekko żebrowane, zrośnięte pokrywy skrzydeł (skrzydeł jednak nie posiadają i nie mają zdolności latania) i wydłużoną głowę w kształcie ryjka ze znajdującą się na końcu parą długich czułek.
Dorosłe owady żerują nocami, więc w dzień nie ma szans ich spotkać. W czerwcu bądź lipcu chrząszcze przystępują do rozmnażania, składając jaja u podstawy roślin żywicielskich. Z jaj po ok. 2-3 tygodniach wylęgają się larwy, które żerują pod ziemią przez całe lato aż do jesieni, a czasem nawet zimą, gdyż zimującą formą opuchlaków jest właśnie ukryta pod ziemią larwa, która przepoczwarza się dopiero wiosną następnego roku (cykl życiowy poszczególnych gatunków opuchlaka może się nieco różnić).
Licencja CC BY-SA 4.0
Zwróć uwagę na dziury w liściach
Kiedy więc spacerując wiosną po ogrodzie zobaczymy na brzegach liści charakterystyczne, zaokrąglone dziury i wżery, powinniśmy jak najszybciej zacząć działać, gdyż inaczej owady mogą całkiem zniszczyć nasze rośliny. Nie możemy jednak użyć przeciw szkodnikom dowolnego preparatu owadobójczego, gdyż sposób ochrony roślin musi być dostosowany od stadium rozwojowego szkodnika.
Nieco inaczej będziemy bowiem zwalczać owady dorosłe, a inaczej ich ukryte pod ziemią potomstwo.
Jak zwalczać dorosłe opuchlaki, a jak ich larwy
Szkodnik rozpoczyna swoją działalność jako dorosły chrząszcz wiosną, dlatego to właśnie wtedy musimy zastosować przeciwko niemu jeden z aktualnie zarejestrowanych i polecanych preparatów owadobójczych (np. MOSPILAN 20 SP).
Kiedy jednak już złoży jaja i wylęgną się z nich larwy (lipiec-sierpień/wrzesień) lub kiedy ubiegłoroczne larwy zimujące w glebie nie zdążyły się jeszcze przepoczwarzyć (kwiecień), należy zastosować nieco inne preparaty.
Do najczęściej polecanych i najbardziej ekologicznych należą:
- środki biologiczne, zawierające w swoim składzie pożyteczne nicienie, żerujące na larwach opuchlaków (np. „Larvanem”, „Nematop”),
- specjalne szczepy grzybów (np. „1020”),
- pożyteczne mikroorganizmy oraz wyciągi roślinne, mocno ograniczające rozwój opuchlaków (np. „Ema5 z wrotyczem”, „OPUCHLAK-LIMIT - Agrecol Natura”)
- preparaty kondycjonujące rośliny i poprawiające jakość gleby (np. „Biomass Sugar na opuchlaki i nicienie –Target).
Wszystkie środki stosujemy zgodnie z zaleceniami producenta (w odpowiednich dawkach i terminach), gdyż tylko wtedy będą skuteczne.
Domowe środki na opuchlaki zrobisz z wrotyczu
Tańszym, ale nie mniej skutecznym rozwiązaniem może okazać się też samodzielne przygotowanie odpowiedniego środka ochrony roślin. Latem, gdy na łąkach i nieużytkach pojawia się wrotycz, możemy z niego sporządzić preparaty, którymi będziemy opryskiwać porażone rośliny i podlewać wokół nich glebę.
Do tego celu przyda nam się:
- wywar z wrotyczu - preparat przygotujemy zalewając 10 litrów letniej wody ok. 50 dag ziela, odstawiając na dobę, a następnie gotując przez 20 min. Stosujemy po ostudzeniu, przecedzeniu i rozcieńczeniu z wodą w proporcji 1: 5;
- napar z wrotyczu - preparat przygotujemy zalewając 10 litrów wrzątku ok. 50 dag ziela i odstawiając pod przykryciem na pół godziny. Stosujemy po przecedzeniu i rozcieńczeniu z wodą w proporcjach 1:2.
Obydwa środki skutecznie ograniczą liczebność opuchlaków.
