Pierwiosnek bezłodygowy, czyli zwyczajny
Najpopularniejszym pierwiosnkiem spotykanym na przedwiośniu w kwiaciarniach i marketach jest pierwiosnek bezłodygowy nazywany też zwyczajnym (Primula vulgaris_ syn. _P. acaulis). Roślina w uprawie ogrodowej zakwita w kwietniu, ale kwiaty w doniczkach są dostępne już od lutego, a nawet od stycznia. Główną ozdobą tego gatunku są duże, często dwukolorowe, pojedyncze lub pełne kwiaty, dostępne w ogromnej palecie barw oraz intensywnie zielone, karbowane, lekko owłosione na spodzie liście, stanowiące rodzaj „kryzy”, będącej tłem dla bukiecika kolorowych kwiatów.
Charakterystyczną cechą roślin jest brak łodygi (czasem jest ona bardzo krótka), co odzwierciedla nazwa gatunku. Pierwiosnek bezłodygowy to ogrodowa bylina, która najlepiej czuje się w uprawie gruntowej. W ogrodzie preferuje żyzne, dość wilgotne gleby oraz półcieniste stanowiska. Gatunek jest dostatecznie mrozoodporny, dlatego przez cały rok może pozostawać w gruncie, jednak jego liczne odmiany ozdobne są delikatniejsze i wymagają zabezpieczenia przed mrozem włókniną lub okrywą z liści.
Egzemplarze dostępne w doniczkach zimą i na przedwiośniu, nie tolerują przesuszonego, ani zalanego podłoża i najlepiej czują się w miejscach półcienistych oraz chłodnych. Rośliny nie lubią ciepła, panującego w naszych mieszkaniach, dlatego ustawione we wnętrzach, szybko tracą ładny wygląd. Kiedy mają zbyt ciepło, zaczynają zasuszać końcówki liści, ich kwiaty bledną, a te, które rozwijają się z pączków są słabo wybarwione i małe. Ponieważ pierwiosnki bezłodygowe znoszą niewielkie przymrozki (do 2-3°C), w dzień można wystawić je na balkon lub taras, okrywając na noc osłoną z kartonu lub włókniną, a przed zapowiadanymi, silniejszymi mrozami, wnosić do chłodnego pomieszczenia (np. nieogrzewanej klatki schodowej lub widnej piwnicy). W ostateczności doniczki z roślinami można też ustawić w najchłodniejszym miejscu mieszkania, z daleka od kaloryferów oraz innych źródeł ciepła.
Pierwiosnek wyniosły
Zimą i wczesną wiosną w sklepach można też spotkać pierwiosnka wyniosłego (Primula elatior), którego niewielkie, ale liczne, jasnożółte kwiaty, zebrane są w gęste kwiatostany osadzone na szczycie sztywnej, wzniesionej i dość wysokiej łodyżki (10-40 cm). U podstawy pędów, rośliny tworzą piękną rozetę zielonych liści, która znakomicie podkreśla urodę kwiatów. Pierwiosnek wyniosły, podobnie jak bezłodygowy, jest byliną ogrodową, o zbliżonych wymaganiach uprawowych, dlatego oba gatunki po przekwitnieniu należy oczyścić z suchych kwiatów i posadzić wiosną w ogrodzie.
Pierwiosnek kubkowaty
Oprócz pierwiosnków ogrodowych, wczesną wiosną w sklepach można też znaleźć gatunki typowo doniczkowe, których przedstawicielem jest pierwiosnek kubkowaty (_Primula. obconica). _Kwiaty tego gatunku należą do jednanych z najładniejszych wśród pierwiosnków, gdyż są duże, barwne i zebrane na szczycie wzniesionej łodygi w okazałe, kuliste kwiatostany. W doniczce doskonale prezentują się na tle kępy zielonych liści i utrzymują się na pędach przez wiele tygodni.
Znakomicie też nadają się do dekoracji mieszkań, gdyż w okresie kwitnienia, bardzo lubią domowe warunki. Pierwiosnek kubkowaty podobnie jak poprzednie gatunki jest byliną, ale nie nadaje się do całorocznej uprawy w gruncie, gdyż nie toleruje mrozów. W mieszkaniu powinien mieć zapewnione jasne stanowisko z rozproszonym światłem i pokojową temperaturę oraz stale lekko wilgotne podłoże. Po przekwitnieniu, należy oczyścić go z suchych kwiatostanów i umieścić na balkonie lub w ogrodzie. Jesienią, jeszcze przed nastaniem przymrozków, trzeba ponownie przenieść go do pomieszczenia, ustawiając w miejscu widnym i chłodnym (ok. 10°C), gdzie powinien pozostać do wiosny.
Uwaga: Liście i łodygi pierwiosnków kubkowatych zawierają substancję, która może wywoływać podrażnienia. Dlatego nie dotykajmy ich bez potrzeby, a do przesadzania itp. lepiej załóżmy rękawiczki.
