Dalie to absolutnie niezwykłe rośliny ozdobne. Ich duże kwiaty, osadzone na wniesionych, sztywnych łodyżkach, oszałamiają feerią barw i niezwykłą różnorodnością kształtów. Rośliny można wybierać spośród dziesiątek odmian, różniących się wysokością i pokrojem, kolorem liści oraz barwą, wielkością i kształtem kwiatów (pojedyncze, półpełne lub pełne o płatkach szerokich lub bardzo wąskich, niemal igiełkowych).
Znajdziemy wśród nich prawdziwe giganty, dorastające nawet do 2 m wysokości oraz urocze karzełki, osiągające zaledwie 20-40 cm wysokości (np. „Top Mix Orange”, „Toto”, „Gallery Pablo”, „Melody Gipsy”, „Final Star”, „Red Pygmy”). Pierwsze z nich to rośliny nadające się głównie do uprawy w ogrodzie, miniaturki to natomiast idealne kwiaty na balkon lub taras.
Dalie doniczkowe – z nasion, karp lub sadzonek
Uprawa dalii nie jest trudna, ale trzeba pamiętać, że jeśli mają przez całe lato cieszyć nas swoimi pięknymi kwiatami, muszą mieć zapewnione odpowiednie warunki. Dalie uprawia się zwykle na trzy sposoby:
- Dalie z nasion. Na przedwiośniu (luty-marzec) można wysiać ich nasiona do skrzynek, trzymać w ciepłym, jasnym pomieszczeniu, siewki przepikować, a następnie przesadzić do doniczek i po minięciu wiosennych przymrozków wynieść na balkon.
- Dalie z karp. Nieco łatwiejszym sposobem na pozyskanie roślin jest wysadzenie wiosną (marzec-kwiecień) ich karp przechowywanych w pomieszczeniu lub zakupionych w centrum ogrodniczym do donic. Pojemniki powinny być wyłożone grubą warstwą drenażu i wypełnione dobrym, żyznym, próchniczym podłożem. Karpy sadzimy płytko, przykrywając je 4-5 centymetrową warstwą ziemi. Początkowo przetrzymujemy je w ciepłym, widnym pomieszczeniu i wystawiamy na balkon w połowie maja, po minięciu wiosennych przymrozków.
- Gotowe sadzonki dalii. Jeśli nie mamy czasu lub warunków na samodzielne rozmnażanie dalii, wiosną, zwykle już w maju, możemy kupić gotowe, kwitnące sadzonki na targu lub w centrum ogrodniczym. Kiedy nabędziemy je w drugiej połowie maja, możemy od razu wystawić rośliny na balkon lub taras. Możemy też przesadzić je do większych doniczek, pamiętając, aby umieścić sadzonki w podłożu na takiej samej głębokości jak rosły dotychczas.
Jak dbać o dalie w doniczce
Jeśli dalie mają dobrze się rozwijać i obficie kwitnąć, muszą mieć zapewnione słoneczne, ciepłe i osłonięte od wiatru stanowisko oraz dobrej jakości, żyzną ziemię.
Rośliny nie lubią suszy, dlatego podłoże w ich doniczce zawsze powinno być lekko wilgotne, ale nigdy mokre, gdyż karpy mogłyby zacząć gnić lub chorować.
Od wiosny do sierpnia dalie uprawiane w doniczkach trzeba też systematycznie zasilać, wykorzystując do tego celu wieloskładnikowe nawozy dla roślin kwitnących, zawierające więcej potasu i fosforu, a mniej azotu (dalie nawożone dużą ilością azotu rozwiną sporo liści, ale mało kwiatów).
Pamiętaj o usuwaniu przekwitłych kwiatostanów
Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym, wpływającym na ilość kwiatów jest też systematyczne uszczykiwanie przekwitłych kwiatostanów, pobudzające roślinę do tworzenia większej ilości pąków kwiatowych. Zabieg pomoże też ochronić dalie przed atakiem szarej pleśni, która łatwo rozwija się na przekwitłych kwiatostanach podczas wilgotnej pogody.
Uważaj na mszyce
Dalie mogą też potrzebować ochrony przed mszycami, które chętnie je atakują. Rośliny trzeba systematycznie sprawdzać i po zauważeniu mszyc, jak najszybciej zastosować jeden z polecanych preparatów ochrony roślin, gdyż dalie są wrażliwe na przenoszone przez mszyce choroby wirusowe.
Jak przechować dalie do wiosny
Dalie uprawiane w doniczkach na balkonach i tarasach kwitną często przez cały sezon (od wiosny aż do późnej jesieni), ale na zimę muszą zostać zabrane do pomieszczenia. Jeśli traktujemy je jako ozdobę sezonową, po zakończeniu kwitnienia możemy rośliny wyrzucić.
Jeśli jednak posiadamy chłodne pomieszczenie, w którym możemy je przezimować, po pierwszych przymrozkach przycinamy ich pędy na ok. 10 cm nad ziemią, wyjmujemy karpy z doniczek, delikatnie oczyszczamy z ziemi i pozostawiamy na kilka dni do lekkiego obsuszenia. Następnie umieszczamy karpy pojedynczymi warstwami w ażurowych skrzynkach, przysypujemy torfem lub piaskiem i przenosimy do piwnicy lub garażu (temp. ok. 4-8°C).
Po ścięciu pędów i przesuszeniu ziemi, możemy też spróbować umieścić w przechowalni karpy razem z doniczką, bez ich wyjmowania.