Jak uprawiać i pielęgnować grudnik - roślinę, która kwitnie zimą

Grudnik jest też nazywany grudniakiem, zygokaktusem, kaktusem bożonarodzeniowym, albo szlumbergerą (to od jego łacińskiej nazwy Schlumbergera truncata). Do naszych domów trafił z brazylijskich lasów, gdzie porasta… wierzchołki drzew. Jego pochodzenie sprawia, że grudnik ma dość specyficzne wymagania uprawowe, ale też dzięki temu zaczyna kwitnąć w listopadzie – czyli brazylijską wiosną.

Jego ozdobą są ciemnozielone, silnie spłaszczone łodygi, złożone z wielu członów (grudnik nie wytwarza liści). Ale tym, co naprawę wyróżnia grudnik są przepiękne kwiaty, które pojawiają się na nim w listopadzie-grudniu i zdobią rośliną przez kilka zimowych tygodni. Mają wiele barw - od białych, poprzez odcienie różu do intensywnej czerwieni i fioletu.

Ponieważ w naturalnych warunkach grudniki rosną pod liśćmi wierzchołków drzew, preferują miejsca, które są w miarę jasne, ale nie docierają do nich bezpośrednio promienie słońca. Dlatego grudnik powinniśmy ustawić w miejscu jasnym, lecz nienasłonecznionym. Dobrym wyborem będzie np. wschodnie lub nawet północne okno. Grudnik nie przepada też za wysokimi temperaturami (najlepsza to ok. 20°C), a w okresach spoczynku powinna być jeszcze niższa.

Grudnik powinien mieć ziemię, która dobrze przepuszcza wodę; najlepiej o lekko kwaśnym odczynie (można kupić gotową mieszankę dla epifitów, czyli kwiatów, które tak jak grudnik występują naturalnie na innych roślinach - należą do nich również np. storczyki). Trzeba także pamiętać o warstwie drenażu w doniczce – jej dno trzeba wysypać żwirem, drobnymi kamykami, albo keramzytem. Wynika to z faktu, że korzenie grudnika nie mogą tkwić w mokrej ziemi.
Grudnik na zwisający pokrój, dlatego doniczkę powinniśmy ustawić tak, aby jego pędy mogły swobodnie opadać.

Grudnik magazynuje wodę w łodygach, więc dobrze znosi okresowe niedobory wody. Jednak to nie znaczy, że w okresie wzrostu można zaniedbać jego podlewanie – roślinę podlewamy umiarkowanie, tak żeby ziemia była lekko wilgotna. Grudniki warto też zraszać wodą.

Poza okresami spoczynku, o których piszemy poniżej, grudnik warto nawozić do 3-4 tygodnie np. biohumusem, można też stosować nawóz do kaktusów i sukulentów. Alternatywnie polecane jest także stosowanie nawozów do roślin zielonych – nawóz ten stosujemy wiosną i latem, a kiedy grudnik wytwarza pąki – zasilamy go nawozem do roślin kwitnących. Uważajmy jednak, żeby nie przenawozić rośliny.

Grudnik to roślina, która lubi… wypoczywać. Żeby grudnik zakwitł musimy mu zapewnić okres odpoczynku. Polega to na tym, że od września do października roślina powinna mieć niższą temperaturę (od ok. 12 do 15°C). Ten czas grudnik może spędzić np. na tarasie albo balkonie (w miejscu osłoniętym od deszczu i wiatru), lub w chłodniejszym pokoju. Uwaga – jeśli temperatura na zewnątrz spada poniżej 10°C wnieśmy grudnika z powrotem. W tym okresie też nie nawozimy grudnika i ograniczamy jego podlewanie.

Kiedy zauważymy, że na grudniku zaczynają pojawiać się pąki – co powinno nastąpić pod koniec października, zaczynamy go częściej podlewać i stosujemy nawóz. Wtedy przenosimy też roślinę na jej stałe miejsce. Tutaj musimy zachować czujność - grudnik nie lubi przenoszenia i jeśli zrobimy to później, tzn. kiedy już zakwitnie, może stracić kwiaty.

Gdy grudnik skończy kwitnąć (w lutym-marcu), a jego łodygi zaczną tracić połysk – należy mu się drugi okres odpoczynku – czyli kilka tygodni chłodu, ograniczonego podlewania i żadnego nawożenia.

Odpowiednio potraktowany grudnik, któremu zapewni się okresy spoczynku, powinien kwitnąć każdej zimy, a niekiedy może nawet powtórzyć kwitnienie w ciągu roku.

UWAGA: Grudnik nie lubi zmiany miejsca – więc bez potrzeby nie przestawiajmy doniczki. Przenosiny w okresie kwitnienia mogą spowodować utratę kwiatów.