Naturalny kalendarz w ogrodzie. Na co zwrócić uwagę

Katarzyna Józefowicz
Kwitnienie niektórych roślin lepiej wyznacza pory roku i terminu prac, niż kalendarze z datami dziennymi.
Kwitnienie niektórych roślin lepiej wyznacza pory roku i terminu prac, niż kalendarze z datami dziennymi. Kapa65 - pixabay.com
Poza kalendarzem z datami dziennymi warto zwrócić uwagę na kalendarz oparty na obserwacjach przyrody. Przyda nam się do prac w ogrodzie.

Tak bardzo zaufaliśmy nowinkom technicznym i osiągnięciom cywilizacji, że przestaliśmy zauważać i rozumieć otaczający nas świat przyrody. Dawniej sygnały dawane nam przez naturę, były cenną wskazówką, pomagającą dobrze zaplanować prace ogrodnicze i rolnicze. Nasi przodkowie nie mieli dostępu do telewizji czy Internetu, dlatego nie mogli opierać się na prognozach pogody. Obserwowali jednak przyrodę i umieli korzystać z jej wskazówek.

Co ciekawe, sygnały dawane przez naturę często były bardziej wiarygodne, niż informacje jakie dziś otrzymujemy z nowoczesnych mediów. Przyroda zawsze kierowała się własną mądrością, dlatego rośliny kwitły i rozwijały się po sobie w określonej kolejności (nawet jeśli któraś z pór roku się opóźniała), a zwierzęta w odpowiednim czasie się rozmnażały lub szykowały do zimowania.

Żurawie, bociany i gęsi bez kalendarza wiedziały, kiedy nadchodzi ich czas odlotu do cieplejszych krajów, a zimowity zakwitały na 6 tygodni przed pierwszymi przymrozkami, choć nie znały prognoz pogody. Takich przykładów w przyrodzie jest całe mnóstwo, dlatego warto przyjrzeć się naturze i usłyszeć, co ma nam do powiedzenia.

Pory roku według kalendarza fenologicznego

Potęgę natury docenili też naukowcy i zaczęli uważniej się jej przyglądać. Tak powstała gałąź nauki nazywana fenologią, badająca zależności miedzy czynnikami klimatycznymi i zmianami w pogodzie, a zachowaniem zwierząt i rozwojem roślin. Obserwacje tych zależności (m.in. w ogródkach fenologicznych), pozwoliły nawet ustalić fenologiczne pory roku, całkowicie niezależne od naszego kalendarza (różnica miedzy rejonami kraju może wynosić nawet miesiąc) i oparte głównie na rozwoju roślin i zachowaniach zwierząt.

Okazało się, że w rzeczywistości można wyróżnić nie 4, ale ponad 8 pór roku (niektóre źródła podają nawet 12). I tak:

  • przedwiośnie zwiastują kwitnące leszczyny, śnieżyczki przebiśnieg, zawilec gajowy, podbiał czy przylaszczka,
  • wczesna wiosna to z kolei czas kwitnienia mniszka lekarskiego, czeremchy pospolitej i pierwiosnka lekarskiego oraz pojawienia się pierwszych liści na brzozach,
  • pełnię wiosny zapowiadają kwitnące kasztanowce zwyczajne i bzy lilaki,
  • wczesne lato kwitnąca robinia akacjowa i dziurawiec zwyczajny,
  • lato kwitnąca lipa drobnolistna,
  • wczesną jesień poznamy po kwitnących wrzosach i zimowitach jesiennych oraz dojrzewających owocach kasztanowców,
  • jesień to żółknące i opadające liście kasztanowca, lipy drobnolistnej i brzozy brodawkowatej.
  • zima to już całkowity spoczynek roślin.

Przykładowe terminy niektórych prac ogrodniczych

Wszystkie te wskazówki przyrodnicze możemy z powodzeniem wykorzystać w praktyce, w odpowiednim czasie siejąc i sadząc rośliny oraz przeprowadzając prace pielęgnacyjne (pomogą nam w tym kalendarze i przewodniki fenologiczne oraz własne obserwacje).

Przykładowo siew buraków powinniśmy zacząć, gdy w ogrodzie rozpoczynają kwitnienie wiśnie, forsycje są w pełni rozkwitu, a na krzewach porzeczki, agrestu i brzozy pojawiają się pierwsze liście. Siew kukurydzy i sadzenie buraków powinny zbiegać się natomiast z początkiem kwitnienia mniszka lekarskiego i porzeczki czarnej.

Cięcie róż planujmy z kolei na czas kwitnienia forsycji.

Kalendarz „przyrodniczy” a szkodniki

W podobny sposób możemy przewidzieć i ustalić czas pojawienia się w ogrodzie szkodników, co pozwoli nam skuteczniej chronić rośliny. Owady dostosowują swój cykl życiowy do rozwoju roślin żywicielskich i pojawiają się na nich dokładnie wtedy, gdy mogą liczyć na dostatek pożywienia w postaci młodych liści, soczystych pąków lub dorodnych kwiatów.

Przykładowo koniec kwitnienia kasztanowca i początek kwitnienia żarnowca zbiega się z masowym wylotem pryszczarka bukszpanowego i składaniem przez niego jaj na krzewach bukszpanu.

Z kolei samice ochojników składają jaja na modrzewiach, gdy kończy swoje kwitnienie kalina wonna, a wyklute z nich larwy rozpoczynają żerowanie, kiedy kończy kwitnienie forsycja i zaczyna kwitnąć migdałek oraz czeremcha.

Mszyce i miodówki czekają natomiast z wylęgiem na pękanie pąków, na których będą mogły spokojnie żerować.

Na podstawie tych obserwacji opracowano nawet kalendarze ochrony roślin, wskazujące, kiedy zastosować konkretne preparaty (np. w fazie różowego pąka).

 

od 16 lat
Wideo

DŁ - Remonty Doroty Szelągowskiej w Matce Polce w Łodzi

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na e-ogrodek.pl e-ogrodek.pl