W przydomowych sadach jedne z pierwszych owocują czereśnie (maj-czerwiec), a niedługo po nich również wiśnie (czerwiec-lipiec). Te pyszne, kuliste owoce to pestkowce, a rodzące je drzewa należą do wspólnej rodziny różowatych. Na tym jednak ich podobieństwa właściwie się kończą, gdyż zarówno wymagania jak i szczególne cechy morfologiczne tych dwóch gatunków są już różne.
Jakie wymagania mają czereśnie
To drzewo dość wymagające i stosunkowo wrażliwe zarówno na niskie temperatury jak i szkodniki oraz choroby (szczególnie drewna i kory). Polecane do sadzenia w cieplejszych rejonach kraju. Uprawy możemy spróbować na terenach chłodniejszych, pod warunkiem wyboru odmian najbardziej wytrzymałych na niskie temperatury oraz choroby (np. „Burlat”). Podobnie wysokie wymagania jak do temperatury, czereśnia ma również w stosunku do podłoża.
Najlepsze są dla niej są gleby żyzne, ciepłe, bogate w składniki pokarmowe i węglan wapnia oraz dość przewiewne. Nie mogą być jednak piaszczyste, bo czereśnia będzie na nich owocowała bardzo słabo, nie mogą być również podmokłe, bo na nich z kolei drzewko może zginąć nawet w kilka lat po posadzeniu. Wszystkie czereśnie lubią słońce, a więc właśnie takie stanowisko będzie dla nich najlepsze.
Jakie czereśnie wybrać do ogrodu
Jako drzewa, osiągają też znaczne rozmiary i tworzą grube pnie oraz konary. Dlatego też do sadów przydomowych oraz na niewielkie działki poleca się zakup odmian szczepionych na podkładkach karłowych. Znacznie ograniczają one rozmiary dorosłego drzewa i ułatwiają zarówno wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych (np. cięcie) jak i zbiór owoców. Niektóre gwarantują również wczesne wchodzenie w okres owocowania (np. już w drugim bądź trzecim roku po posadzeniu).
Czereśnie są drzewami obcopylnymi, a więc dla dobrego owocowania, potrzebują sąsiedztwa innej odmiany i to kwitnącej w tym samym czasie. Warto więc przy zakupie drzewek wziąć ten czynnik pod uwagę (np. dla „Burlat” najlepsze zapylacze to „Van”, „Vega” lub „Ranier”)
Na rynku od pewnego czasu są również dostępne odmiany, które zapylają się same i nie potrzebują sąsiedztwa innych czereśni (np. „Lapins”). Z pewnością będą dobrym wyborem, jeśli nie planujemy większej ilości nasadzeń.
Jedne z ciekawszych odmian, dostępnych na rynku to:
- „Burlat” - owoce ciemnoczerwone, dojrzewa w połowie czerwca,
- „Vega” - owoce żółte z czerwonym rumieńcem, dojrzewa w końcu czerwca,
- „Van” - owoce czerwone, dojrzewa na przełomie czerwca i lipca,
- „Regina” - owoce ciemnoczerwone, dojrzewa w połowie lipca,
- „Büttnera Czerwona” - owoce żółte z czerwonym rumieńcem, dojrzewa na początku lipca
- „Lapins” - owoce czerwone, dojrzewa w połowie lipca.
Przycinanie czereśni
Czereśnie, podobnie jak i inne drzewa owocowe, wymagają cięcia. Ze względu na wrażliwość związaną z chorobami kory, zabieg poleca się wykonywać latem, po zakończonym okresie owocowania.
Uprawa wiśni w ogrodzie
Drzewa tego gatunku są bardziej odporne na niskie temperatury niż czereśnie i mają nieco mniejsze wymagania glebowe. Osiągają też mniejsze rozmiary i są „drobniejsze”. Ich owoce rzadziej nadają się do spożycia na surowo, ale są za to wyśmienitym surowcem do wyrobu rozmaitych przetworów (np. soki, dżemy, powidła).
Drzewa korzenią się głęboko, wiec poradzą sobie na słabszych, bardziej piaszczystych glebach, chociaż oczywiście lepiej będą owocowały na podłożach żyźniejszych i bogatszych w składniki pokarmowe. Lubią też stanowiska słoneczne.
Wiśnie w przeciwieństwie do czereśni są najczęściej samopylne. Zapylają się więc własnym pyłkiem i nie potrzebują sąsiedztwa innych wiśni, aby wydać liczne owoce. Ponieważ zakwitają pod koniec kwietnia, ich pąki rzadko są uszkadzane przez przymrozki.
Kwiaty, a co za tym idzie również owoce zawiązują się często na pędach jednorocznych, dlatego wiśnie szybko wchodzą w okres owocowania (już w drugim roku po posadzeniu). Z tego też powodu zalecane jest coroczne cięcie drzewek. A ponieważ podobnie jak czereśnie, wiśnie są dość wrażliwe na rozmaite choroby (w tym również kory), zaleca się wykonanie zabiegu latem, po owocowaniu (lipiec-sierpień).
Odmiany wiśni polecane do ogrodów
Dla ograniczenia wzrostu, a także ze względu na podniesienie odporności, wiśnie często szczepione są na podkładkach (np. antypki bądź czereśni ptasiej). Dlatego do uprawy w ogródkach przydomowych, warto szukać w szkółkach drzewek o niewielkich rozmiarach, dość plennych i stosunkowo odpornych na choroby.
Jedną z najpopularniejszych w naszym kraju odmian jest od lat „Łutówka” (ciemnoczerwone owoce dojrzewają pod koniec lipca – najlepsze na przetwory), ale poza nią istnieje też spory wybór innych odmian jak choćby:
- „Lucyna” - czerwone owoce dojrzewają pod koniec lipca – na przetwory i do bezpośredniego spożycia,
- „Wanda” - niezbyt duże, czerwone owoce dojrzewają na początku lipca – odmiana dość odporna na choroby,
- „Nefris” - owoce niezbyt duże, bardzo ciemnoczerwone dojrzewają na początku lipca – dość odporna na choroby, lepsza na przetwory niż do spożycia na surowo,
- „Pandy 103” - duże, ciemnoczerwone owoce dojrzewają z początkiem lipca – smaczne, na przetwory i do bezpośredniego spożycia, odmiana stosunkowo odporna na choroby,
- „North Star” - czerwone owoce dojrzewają na początku lipca - na przetwory i do bezpośredniego spożycia,
- typowo deserowa, pyszna choć nieco zapomniana wiśnia należąca do tzw. starych odmian - szklanka - jasnoczerwone, niemal przeźroczyste owoce dojrzewają bardzo wcześnie bo pod koniec czerwca – drzewa rosną dość silnie.
