Kocanka włoska - uprawa i zastosowanie

To szczególne skojarzenie nie jest przypadkowe, gdyż silny, ziołowy zapach jej liści, do złudzenia przypomina aromatyczną, indyjską przyprawę curry. Z tego względu roślina bywa też czasami wykorzystywana w kuchni jako dodatek do sałatek, twarożków ziołowych, potraw rybnych, zup oraz pieczeni, choć jej lekko gorzkawy, stosunkowo delikatny smak nie jest już tak wyrazisty jak aromat.

Suszone liście kocanki sprawdzają się natomiast w ziołowych saszetkach przeciwko molom, a suszone kwiaty są to idealny dodatek do aromatycznych mieszanek typu potpourri. Całe gałązki razem z liśćmi i kwiatami to również dobry materiał na suszone bukiety, choć kwiaty podczas suszenia tracą nieco swojego koloru. Rośliny można też wykorzystać do przygotowania aromatycznej kąpieli odprężającej lub olejku zapachowego, który ma właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybiczne, a nawet przeciwbólowe.

Zanim będziemy mogli docenić wszystkie zalety kocanki włoskiej (Helichrysum italicum), powinniśmy najpierw posadzić ją we własnym ogrodzie. Wprawdzie roślina pochodzi z południa Europy i nie znosi mrozów, dlatego jej całoroczna uprawa gruntowa w naszym klimacie jest bardzo ryzykowna (krzewinki często przemarzają), ale można potraktować kocankę jak typową roślinę jednoroczną. Kocanki włoskie można też uprawiać w doniczkach - zimę powinny spędzić w jasnych, chłodnych pomieszczeniach. Nie przechodzą typowego okresu spoczynku, dlatego przez całą zimę powinny być delikatnie nawadniane. Jesienią do doniczek można przesadzić rośliny uprawiane w gruncie i przezimować je w pomieszczeniu (najlepiej wykopać je z dużą ilością ziemi, w której do tej pory rosły; dzięki temu dobrze zniosą przenosiny).

Kocanki włoskie dorastają do ok. 50-60 cm i mają postać zimozielonych, kępiastych krzewinek, których wzniesione, sztywne pędy w całości pokryte są szarym kutnerem. Ich największą ozdobą są wąskie, srebrzysto-zielone, długie, matowe, igiełkowate liście oraz pojawiające się latem na szczytach pędów żółte, koszyczkowe, niewielkie kwiaty. Można je wykorzystywać do suchych bukietów.

Oprócz gatunku w ogrodach można spotkać też kilka ciekawych odmian kocanki, do których należy miedzy innymi: „Silvery White” o srebrzysto-białych liściach i zwartym pokroju oraz „Nana”, karłowa odmiana srebrzystych liściach. Uprawa kocanek nie jest trudna, ale ponieważ rośliny mają specyficzne wymagania, należy zapewnić im odpowiednie warunki do wzrostu i rozwoju, aby mogły zdobić nasz ogród przez całe lato.

Rośliny oczekują ciepłego i słonecznego stanowiska uprawy oraz lekkiej, żyznej, przepuszczalnej i umiarkowanie wilgotnej gleby o obojętnym lub lekko zasadowym odczynie pH.

Kocanki włoskie nie tolerują cienia i nie znoszą nadmiaru wilgoci, do której łatwo gniją. Dobrze poradzą sobie natomiast z przejściową suszą i w okresach bezdeszczowych nie będą wymagały dodatkowego nawadniania.

Doskonale zniosą też cięcie, dzięki któremu staną się gęstsze i bardziej rozkrzewione. Tolerancja kocanek na przycinanie pozwala też formować z roślin piękne, gęste kule, które wspaniale prezentują się na rabatach.

Kocanki uprawiane jako rośliny jednoroczne, zwykle nie potrzebują przycinania, gdyż mają dość zwarty, kompaktowy pokrój i nie osiągają dużych rozmiarów. Z zabiegiem lepiej się też wstrzymać się w przypadku roślin uprawianych dla kwiatów, gdyż po wiosennym cięciu mogą latem nie zakwitnąć lub kwitnąć słabo.

Cięcia wymagają natomiast kocanki uprawiane w pojemnikach jako rośliny wieloletnie, gdyż z roku na rok ich pokrój staje się coraz bardziej luźny i nieregularny.

Kocanki włoskie to rośliny dość uniwersalne. Można sadzić je w ogródkach ziołowych, a także w ogrodach skalnych, na skarpach i na murkach. Doskonale sprawdzają się też jako obwódki rabat i mogą stanowić tło dla kwiatów jednorocznych o mocnych barwach.

Dobrym pomysłem jest także sadzenie ich wzdłuż ścieżek lub w pobliżu kącika wypoczynkowego, gdyż trącane i poruszane (np. przy przechodzeniu obok nich) wydzielają intensywny, ziołowy aromat. Kocanki włoskie to również znakomite rośliny doniczkowe, nadające się do dekoracji tarasów, balkonów oraz schodów (wymagają dużych pojemników, gdyż silnie się krzewią).