Pielęgnacja storczyków. Jak uprawiać storczyki w domu

Egzotyczne rośliny stały się łatwo dostępne i kuszą nas z półek kwiaciarni swoim oryginalnym wyglądem. Jednak mimo naszej najwyższej troski, w krótkim czasie po zakupie, piękne kwiaty opadają, liście stają się szare, a roślina więdnie. Dzieje się tak z powodu braku wiedzy o tym, jak odpowiednio pielęgnować egzotyczne rośliny, aby kwitły długo i obficie. Jednymi z najpopularniejszych roślin egzotycznych stały się ostatnio storczyki czyli orchidee.

Forum ogrodowe: Zadaj pytanie i poznaj opinie innych na temat pielęgnacji storczyków

Storczyki to rośliny w naturze rosnące w wilgotnych lasach równikowych, chłodniejszych lasach wysokogórskich, na skalistych wybrzeżach. Nie występują tylko w bardzo suchym klimacie pustynnym oraz na zimnych terenach polarnych. W Polsce również występują storczyki, nie są to jednak tak ozdobne rośliny jak te, które możemy kupić w kwiaciarniach. Rodzina storczykowatych jest reprezentowana przez wiele rodzajów, z których każdy charakteryzuje się innymi wymaganiami siedliskowymi. Mogą różnić się zapotrzebowaniem na wilgoć, nasłonecznienie, wodę oraz substancje mineralne.

Storczyki mogą być roślinami epifitycznymi czyli takimi, które w naturze żyją na gałęziach lub pniach drzew. Nie są one jednak pasożytami, za które często mylnie są uważane. Orchidee te czerpią substancje odżywcze z wody rozproszonej w powietrzu oraz deszczowej. Są także storczyki rosnące na ziemi, wtedy to gleba dostarcza im niezbędnych składników mineralnych i wody. Sukces w uprawie storczyków zależy od jak najwierniejszego odwzorowania warunków naturalnych. Wtedy roślina będzie czuła się jak w domu i wynagrodzi nam pracę zachwycającymi kwiatami.

Oświetlenie dla storczyków
Storczyki są roślinami, które charakteryzują się raczej niezbyt dużymi wymaganiami świetlnymi. Najlepiej postawić orchidee przy wschodnim lub zachodnim oknie. Wtedy dostarczymy roślinie optymalną ilość światła,  jednocześnie nie narażając jej na zbyt duże nasłonecznienie.

UWAGA: Zbyt duża ilość światła może grozić poparzeniem słonecznym storczyka. Należy zwrócić uwagę na kondycję liści - jeśli pojawiają się na nich czarne plamki, oznacza to, że roślina potrzebuje mniej słońca i trzeba przestawić ją w bardziej zacienione miejsce.

Dobrymi wskaźnikiem zapotrzebowania na światło są u storczyków liście. Jeśli zakupiona przez nas roślina ma ciemnozielone liście, znaczy to, że będzie potrzebować niewiele światła. Jeśli zaś liście ma koloru szarozielonego, powinniśmy postawić ją w miejscu, gdzie ilość światła będzie większa.
Kolor liści zmienia się, jeśli roślina nie dostaje odpowiedniej ilości światła. Jeśli liście stają się żółtawe, oznacza to, że storczyk jest wystawiony na zbyt dużą ekspozycję światła. Jeśli natomiast roślina dostaje zbyt mało światła, liście będą miały kolor ciemny, a jej wzrost zostanie zahamowany. Odpowiednio naświetlona roślina ma liście średniozielone z błyszczącą powierzchnią.

Temperatura dla storczyków
Storczyki są roślinami pochodzącymi z klimatu ciepłego i wilgotnego, więc zakres temperatur, w jakich czują się dobrze zawiera się między 13˚C a 32˚C. Jednak w obrębie rodziny storczyków można wyróżnić trzy kategorie o różnych preferencjach temperaturowych. Zimnolubne rodzaje, takie jak Cymbidium, Odontoglossum, Masdevallia preferują niższe temperatury w zakresie 16-21˚C.
Średnie temperatury czyli między 18-24˚C w dzień, a 13-16˚C w nocy wolą rodzaje Paphiopedilum, Cattleya, Oncidium.
Ciepłolubne rodzaje Phalaenopsis, Dendrobium, Vanda  najlepiej rosną, gdy temperatura w dzień waha się między 21˚C a 29˚C, a w nocy nie schodzi poniżej 18˚C.
Storczyki wymagają niższej temperatury w nocy. Bardzo ważne jest zapewnienie im różnicy między dniem a nocą wynoszącej między 3 a 6˚C.
Storczyki pochodzą z klimatu o dość stabilnej temperaturze, dlatego są bardzo wrażliwe na nagłe jej wahania. Unikajmy więc w zimie otwierania okna, przy którym stoi storczyk, może się to bowiem skończyć opadnięciem kwiatów.

Wilgotność lubiana przez storczyki

W naturze storczyki są regularnie zwilżane przez deszcze, jednak potem szybko obsychają owiewane przez wiatr na gałęziach drzew. Najbardziej optymalna wilgotność dla storczyków to 50% - 60%. Można ją osiągnąć, stawiając doniczki z orchideami nad naczyniami wypełnionymi keramzytem zalanym wodą. Sprawdzają się również nawilżacze powietrza lub generatory mgły. Storczyków nie powinno się spryskiwać wodą - daje to tylko krótkotrwałe zwiększenie wilgotności. Spryskiwanie może także powodować zaleganie wody w stożkach wzrostu lub przy nasadzie liści. Tworzą się tam wtedy idealne warunki do rozwoju zgnilizny bakteryjnej, która może doprowadzić nawet śmierci rośliny.

Istotny jest ruch powietrza wokół rośliny, który będzie przeciwdziałał zaleganiu wody na roślinie. Aby osiągnąć efekt lekkiego wiatru, dobrze jest zainstalować w pobliżu orchidei mały wiatraczek komputerowy czy domowy wentylator. Należy zwrócić uwagę na to, aby powietrze nie owiewało rośliny zbyt mocno i by nie było zbyt chłodne. Najlepiej włączać wiatraczek na kilka godzin dziennie.

Ważną zasadą jest, aby między podlewaniami podłoże dobrze przeschło. Storczyki najlepiej podlewać rano bądź przed południem, tak aby roślina zdążyła obeschnąć przed nocą.
Istotne jest, aby odpowiednio dobrać wodę, którą będziemy podlewać orchideę. Powinna być ona miękka, lekko kwaśna (pH 4,5-6,0) oraz lekko zasolona. Najlepiej nadaje się do tego woda z filtra z odwróconej osmozy lub też woda destylowana. Można też podlewać storczyki wodą deszczową lub śniegową. Jeśli nie mamy innego wyjścia i musimy użyć wody z wodociągu, powinniśmy ją najpierw przegotować i pozostawić na kilka dni.

Pamiętaj: zbyt obfite podlewanie może roślinie bardziej zaszkodzić niż lekkie jej przesuszenie.

Dla orchidei największe znaczenie mają właściwości fizyczne podłoża, a nie jego skład chemiczny. Nie możemy uprawiać storczyków w tradycyjnej glebie używanej do roślin doniczkowych, gdyż jej konsystencja nie pozwala swobodnie przechodzić powietrzu.

Idealne podłoże pod storczyka powinno charakteryzować się:

• trwałą strukturą,
• dużą porowatością zapewniającą przepływ powietrza,
• dobrą przepuszczalnością z jednoczesnym zatrzymywaniem soli mineralnych i wody,
• stałym, lekko kwaśnym odczynem (pH 4,5-6,0).

• Keramzyt - jest to lekkie kruszywo ceramiczne, obojętne chemicznie, o różnej granulacji. Ponieważ jest lekki, najlepiej sprawdza się w uprawie hydroponicznej.
• Kora sosnowa - powinna być kompostowana w naturalny sposób przynajmniej przez rok.
• Torf - ma włóknistą strukturę oraz dużą pojemność wodną i powietrzną. Dzięki zawartości substancji hamujących rozwój drobnoustrojów w materiale tym nie ma patogenów.
• Liście bukowe - zawierają dużo soli mineralnych. Po zebraniu należy je dobrze zasuszyć,
  żeby nie zbutwiały. Rozkładając się, będą służyć za próchnicę.
• Styropian - pokruszony może być dodatkiem rozluźniającym podłoże (np. do torfu).
• Łupiny orzeszków ziemnych - znakomicie zwiększają porowatość podłoża.
• Chipsy kokosowe - kawałki włóknistej okrywy orzecha kokosowego. Ułatwiają dostęp powietrza do korzeni storczyka.

Na spodzie doniczki ze storczykiem konieczne jest umieszczenie drenażu zajmującego między 1/4 a 1/3 pojemnika. Możemy do tego celu użyć keramzytu, dużych kawałków kory czy styropianu.

Najbardziej odpowiednim pojemnikiem do uprawy storczyków jest doniczka przezroczysta - możemy w ten sposób łatwo ocenić stan korzeni oraz nawilżenie podłoża. Podstawa powinna stać na „nóżkach” i mieć duże otwory na spodzie. Dzięki temu dopływ powietrza do podłoża będzie odpowiedni.

Doniczka powinna być dosyć ciasna - zbyt luźna grozi zaleganiem wody w podłożu i gniciem korzeni. Aby doniczka ładnie komponowała się z naszym storczykiem, można wstawić ją w kolorową osłonkę. Należy jednak pamiętać, aby była ona dużo luźniejsza niż doniczka, inaczej powietrze nie będzie miało dostępu do rośliny.

Storczyki są wyjątkowo dekoracyjne. Jeśli wykorzystamy naszą wiedzę o ich potrzebach, możemy być pewni, że będą kwitły obficie i długo.