Kwiaty domowe a smog. Rośliny, które oczyszczają powietrze

Jeszcze do niedawna wydawało się, że zjawisko smogu nas nie dotyczy, gdyż zarezerwowane jest głównie dla tak egzotycznych krajów jak Chiny czy Japonia. Niestety, prowadzone w ostatnich latach badania udowodniły, że powietrze, którym oddychamy wcale nie jest takie czyste jak nam się wydawało, gdyż zawiera całe mnóstwo toksyn oraz związków chemicznych, pochodzących między innymi ze spalin samochodowych i fabryk. Jednak to tylko część problemu.

Jakość powietrza pogarsza się dodatkowo jesienią i zimą, kiedy zaczynamy ogrzewać nasze domy paliwem różnej jakości, często bardzo złej. Wtedy do innych zanieczyszczeń dołączają jeszcze dymy z kominów i w powietrzu znajduje się cała gama groźnych substancji oraz pyłów, nierzadko w stężeniu znacznie przekraczającym przyjęte normy. I to domowe kotłownie odpowiadają za prawie 80% zanieczyszczeń powietrza. W dodatku powietrze jest fatalne nie tylko w dużych miastach, ale przede wszystkim mniejszych miejscowościach, gdzie wiele domów jest ogrzewanych indywidualnie.

Nasz organizm musi się wtedy zmierzyć z cząstkami benzo(a)pirenu (silny związek rakotwórczy), metalami ciężkimi, tlenkami siarki i azotu oraz szeregiem innych szkodliwych substancji lotnych i pylistych. Skażone powietrze może prowadzić do wielu groźnych chorób, takich jak astma, nowotwory czy choroby układu krwionośnego, dlatego powinniśmy starać się ograniczyć jego wpływ na nasze zdrowie.

Wprawdzie z dnia na dzień nie zmienimy jakości powietrza, ale z powodzeniem możemy oczyścić je we własnym domu. Jest to ważne również dlatego, że poza smogiem, który nas otacza (dostaje się do wnętrz przez okna i otwory wentylacyjne), w pomieszczeniach znajdują się jeszcze inne, groźne substancje lotne, pochodzące z mebli, środków czystości, wykładzin, farb, dymu papierosowego czy tapet (m.in. benzen, ksylen, amoniak, formaldehyd, trichloroetylen).

W oczyszczaniu powietrza pomogą nam specjalne filtry, ale nie mniej skuteczne mogą okazać się też odpowiednie rośliny, które potrafią zneutralizować wiele toksyn znajdujących się w powietrzu, choć wcale ich o to nie podejrzewamy. Oczywiście nie robią tego dla nas, tylko dla samych siebie, gdyż toksyny też im szkodzą, ale w przeciwieństwie do nas, rośliny wyposażone są w odpowiednie mechanizmy obronne i potrafią lepiej radzić sobie z niesprzyjającymi warunkami środowiskowymi.

Podczas procesu fotosyntezy, pochłaniają skażone powietrze przez aparaty szparkowe i transportują je do podłoża oraz korzeni, gdzie szkodliwe substancje zostają zneutralizowane (częściowo działalności pożytecznych mikroorganizmów glebowych).

Jeśli jednak rośliny mają oczyszczać nasze powietrze naprawdę skutecznie, muszą być utrzymywane w czystości, gdyż inaczej zalegający na nich kurz zatka aparaty szparkowe i utrudni wymianę gazową.

Unikatowe zdolności roślin docenili nawet naukowcy z NASA (amerykańska agencja kosmiczna), którzy na podstawie badań wytypowali kilkanaście gatunków, najbardziej skutecznych w oczyszczaniu powietrza. W ich czołówce znajduje się między innymi:

• gerbera Jamesona,
• chamedora wytworna,
• daktylowiec niski,
• dracena (w tym: wonna, deremeńska i obrzeżona),
• fikus (głównie fikus Beniamina),
• sansewieria Laurentii,
• zielistka,
• skrzydłokwiat,
• anturium
• bluszcz pospolity.

Rekordzistką w pochłanianiu toksyn jest chryzantema wielkokwiatowa oraz gerbera Jamesona (neutralizują m.in. benzen, formaldehyd i trichloroetylen), ale w praktyce nie zawsze możemy je wykorzystać, gdyż pierwszą trudno uprawiać w mieszkaniu, a druga ma dość wysokie wymagania i w domu może nie przetrwać zbyt długo.

Znacznie lepszym wyborem będzie natomiast zielistka i skrzydłokwiat, które lubią półcień i lekko wilgotne podłoże oraz bardzo wytrzymała i mało wymagająca sansewieria (zniesie suszę, półcień i suche powietrze). Niezwykle skuteczne mogą być też fikusy, draceny i palmy, które tworzą mnóstwo liści i pochłaniają dużo toksyn. Niestety, ich rozmiary są dość znaczne, dlatego nie wszędzie się zmieszczą.

Niestety, mimo swoich niezwykłych umiejętności, rośliny nie poradzą sobie ze wszystkimi problemami. Ich aparaty szparkowe są zbyt małe, aby mogły wchłonąć i zneutralizować zawarte w smogu pyły. Postawione przy otwartym oknie mogą wprawdzie posłużyć jako zielony filtr lub ekran, powstrzymujący przedostawanie się zanieczyszczeń do wnętrza, ale zimą się już nie sprawdzą w tej roli, gdyż zwykle pochodzą z tropików i nie znoszą przeciągów ani mroźnego powietrza.

Poznaj też: Tajniki uprawy zielistki