Spis treści
Mało która roślina doniczkowa może pochwalić się tak intensywnym i pięknym zapachem jak pochodzące z Azji i południa Europy jaśminy: wielokwiatowy, nazywany kwiecistym oraz lekarski. Oba gatunki nie mają jednak nic wspólnego z naszymi jaśminowcami – popularnymi i również pachnącymi krzewami.
Jaśminy to pnącza o pięknym zapachu
Jaśminy są pnączami lub półpnącymi krzewami o długich pędach i w naturze osiągają do kilku metrów wysokości (ok. 3 m). Na południu Europy chętnie wykorzystuje się je do tworzenia pachnących, gęstych żywopłotów. Niestety w Polsce nie jest to możliwe, gdyż rośliny nie są w stanie przetrwać zimy na zewnątrz. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby ich cudownym zapachem cieszyć się w mieszkaniu lub na balkonie.
Jaśmin wielokwiatowy a jaśmin lekarski
W sprzedaży można spotkać oba gatunki jaśminów: wielokwiatowy (kwiecisty) oraz lekarski. Jednak zdecydowanie bardziej popularny jest jaśmin wielokwiatowy, który od lekarskiego różni się między innymi terminem kwitnienia oraz wyglądem kwiatów. Jego kwiaty w pąku są całkowicie różowe, a po rozwinięciu na zewnątrz pozostają różowe, wewnątrz natomiast stają się białe. Ich korona ma średnicę ok. 4 cm i składa się z 5 rozłożonych płatków, zrośniętych u podstawy w rurkę (płatki są o połowę krótsze od rurki). Kwiaty pojawiają się na pędach zimą, rozwijając się od stycznia do kwietnia.
Kwiaty jaśminu lekarskiego zarówno w pąku jak i po rozwinięciu są białe, a płatki korony mają porównywalną długość co rurka. Na pędach pojawiają się latem i rozwijają od czerwca do jesieni. To m.in. jego kwiatów używa się do tworzenia herbaty jaśminowej.
Jakie warunki trzeba zapewnić jaśminom doniczkowym
Bez względu jednak na to, który gatunek jaśminu wybierzemy, powinniśmy zająć się nim w podobny sposób, gdyż obie rośliny mają zbliżone wymagania uprawowe. Mimo iż pochodzą z ciepłych rejonów świata, wcale nie oczekują tropikalnego skwaru.
Latem jaśminy najlepiej czują się w temperaturze pokojowej, wynoszącej ok. 20-24°C, natomiast zimą lub w okresie spoczynku potrzebują chłodu (ok. 5-10°C, bardzo dobrze zareaguje na kilkustopniowe różnice temperatur między dniem a nocą), który jest im niezbędny do prawidłowego rozwoju oraz zainicjowania kwitnienia.
Przez cały rok jaśminy wymagają przewiewnego i bardzo jasnego, ale osłoniętego przed południowym, ostrym słońcem stanowiska.
Czas rozwoju jaśminów i czas odpoczynku
W okresie wegetacji muszą mieć też zapewnione stale lekko wilgotne podłoże (nigdy mokre, gdyż ich korzenie łatwo gniją) oraz systematyczne zasilanie nawozami dla roślin kwitnących, gdyż ze względu na silny wzrost i obfite kwitnienie są bardzo żarłoczne.
Zimą lub w okresie spoczynku wolą natomiast znacznie bardziej umiarkowane podlewanie i nie oczekują nawożenia. Wtedy trzeba im zapewnić niższą temperaturę (ok. 5-10°C) przez okres 6-8 tygodni.
Okres spoczynku jaśminów wypada po ich kwitnieniu – dla jaśminu lekarskiego jest to zima, natomiast dla wielokwiatowego (kwiecistego) – wczesna wiosna.
Przytnij jaśminy, żeby kwitły
Oprócz odpowiednich warunków uprawy i niezbędnego okresu spoczynku, ważnym czynnikiem odpowiadającym za ich ponowne kwitnienie jest też odpowiednie cięcie, gdyż rośliny zakwitają na pędach jednorocznych (zabieg jest szczególnie ważny w przypadku jaśminu kwiecistego).
Dlatego też po zakończeniu kwitnienia pędy jaśminów należy mocno skrócić, przycinając je nawet o połowę. Dzięki temu roślina ładnej się zagęści, wypuści więcej młodych pędów i w kolejnym sezonie bujniej zakwitnie.
Jak rozmnażać jaśminy
Jaśminy rozmnaża się zwykle za pomocą sadzonek zielnych lub półzdrewniałych. W warunkach amatorskich nie jest to jednak łatwe (sadzonki potrzebują odpowiednich warunków do ukorzenienia się), dlatego roślinę najlepiej kupić w centrum ogrodniczym lub w kwiaciarni, gdzie oferowane są najczęściej w fantazyjnej formie łuku, stworzonego z drutu owiniętego kwitnącymi pędami.
Problemy w uprawie jaśminów doniczkowych
Oba jaśminy są bardzo atrakcyjne, a zapach ich kwiatów zapiera dech w piersiach. Niestety, w domowej uprawie mogą sprawiać nieco problemów. Nie lubią gorąca i suchego powietrza, dlatego w mieszkaniu nie czują się najlepiej i w sezonie wolą być wystawione na balkon lub taras.
Szczególnie problematyczne jest utrzymanie i doprowadzenia do kolejnego kwitnienia jaśminu wielokwiatowego (kwiecistego), który kwitnie zimą i na przedwiośniu. Nie dość, że w ogrzewanych mieszkaniach jest mu za gorąco i za sucho, to jeszcze nie ma dostępu do tak dużej ilości światła, jaka jest mu potrzebna do prawidłowego rozwoju.
Jego okres spoczynku przypada też na wczesną wiosnę (po kwitnieniu), co także może być pewnym problemem. Przyda się dla niego wtedy chłodna, widna, zabezpieczona przed przymrozkami weranda.